Pand uit 1912 in Art Deco stijl (Wikipedia). Vooral de blauwe tegels zijn prachtig. Het pand staat op de “Aandachtslijst Cultureel erfgoed”.
Oorspronkelijk was het linkergedeelte met serre de benedenwoning. Daarnaast lag links de opgang naar een bovenwoning. De eerste deur rechts van de serre was de opgang naar het bovenhuis van het pakhuis, de tweede deur de ingang tot het kantoor.
Plan tot het bouwen van een beneden, drie bovenhuizen en een pakhuis Op een perceel a.d. Voorstadslaan en Biezenstraat Kad. bek. gem. Neerbosch Sectie a No 592, datum bouwdossier 2-8-1912 (D12.382859)
Rechts was de ingang tot het pakhuis. Deze liep helemaal door tot aan de Biezenstraat, waar het haar achteruitgangen uit. Tevens liep het pakhuis door achter de hierboven genoemde opgang en het kantoor.
De derde bovenwoning lag boven het pakhuisgedeelte aan de Biezenstraat.
Gevel Biezenlaan: Plan tot het bouwen van een beneden, drie bovenhuizen en een pakhuis Op een perceel a.d. Voorstadslaan en Biezenstraat Kad. bek. gem. Neerbosch Sectie a No 592, datum bouwdossier 2-8-1912 (D12.382859)
De ondertekenaars lijken “De eigenaar” “J. Puijn” te zijn en daarnaast H.F.(?) de Reus. Of de Reus hier optrad als aannemer en/of architect, is nog niet bekend.
Brandstoffen-Handel J. Puijn
Opening Brandstoffen-Handel Joh. Puijn & Zn. (De Gelderlander 3/9/1921)
In september 1921 kondigt Joh. Puijn & Zn. haar nieuwe Brandstoffen-Handel aan. Het adres van dit pand is dan nog Voorstadslaan 12-14-16. Zij zal hier jarenlang haar brandstoffenbedrijf hebben.
Overlijdensadvertentie Johannes Puijn (De Gelderlander 7/1/1933)
Johannes Peter Matthijs Puijn overlijdt 6 januari 1933 (op De Gelderlander 7/1/1933; op dezelfde pagina van de overlijdensadvertentie staat nog een kleinere, dat het brandstoffenbedrijf de gehele gesloten zal zijn).
In De Gelderlander 22/8/1933 staat de huwelijksaankondiging van Antoon Puijn met Dina van Druten. Het adres van Antoon is Voorstadslaan 20 en van Dina Gorisstraat 20. Ook het toekomstig adres is Voorstadslaan 20.
Advertentie Joh. Puijn & Zn.: “Zomerprijzen” (De Gelderlander 9/5/1933)
Er is nog niet nagegaan wanneer de naam van het bedrijf precies veranderd is: in PGNC 28/1/1935 is het nog Joh. Puijn & Zn. In PGNC 21/11/1935 is het echter A. Puijn.
Antonius Puijn overlijdt op 21 november 1954 op 49-jarige leeftijd. A.M. Puijn – van Druten laat de rouwadvertentie plaatsen “mijn inniggeliefde Echtgenoot”. Dan is het adres nog steeds Voorstadslaan 20. (De Gelderlander 22/11/1954)
In De Gelderlander 23/10/1956 wordt nog een personeelsadvertentie gevonden voor een “flinke kracht” bij A. Puijn. In het Adresboek 1971 komt het nog steeds voor als brandstoffenbedrijf van de weduwe A.M. Puijn van Druten.
Voorstadslaan 18 en 20, maart 2025 (Google Streetview)
Op de hoek van de Voorstadslaan met de Biezenstraat ligt de voormalige Verenigde borstelfabriek. Deze was in 1919 begonnen, met electrisch aangedreven machines. De fabriek was daarvoor in de Broerstraat gevestigd geweest en maakt borstels en kwasten.
De Gelderlander van 1919:
“Ver. Borstelfabriek Voorstadslaan 10
Achter het viaduct, aan de westzijde onzer stad, ontwikkelt zich een nijverheidswijk! Daar zal over ettelijke jaren de polsslag slaan van het nijvere Nijmegen, dat langen tijd alleen luxestad heeft willen zijn, maar welke vroede vaderen gelukkig bijtijds hebben ingezien dat luxe alleen geen gemeenschap staande houdt.
Daar aan de zijde van Hees, daar waar binnenkort “vloeibare” Maas en Waalkanaal zijn wateren zal loozen in onze statige Waal, daar in de onmiddelijke omgeving van water-, spoor- en tramwegen, komt de eene nijverheidsvorm naast den anderen naar voren, om nu al een klein complex van fabrieken te doen ontstaan.
En onder die vele veelbelovende eerstelingen neemt de vereen. Borstelfabriek der Industrieele Handelsonderneming G.F.A. Driessen een waardige plaats in.
Zoo op het eerste oog lijkt een borstelfabriek, waaraan touwslagerij verbonden is, niet veel te beteekenen.
Maar weldra komt de buitenstaander tot heel andere gedachten, wanneer hij een borstelfabriek betreedt, welke in handen is van jonge, energieke vaklieden als de heeren A.A.J. Driessen en R. Hermsen, die de nieuwste machines op hun werkplaatsen in gebruik nemen en er het electrisch bedrijf invoeren.
De fabriek, gelegen op den lommerrijken hoek: Voorstadslaan-Biezen leent zich uitstekend voor dit bedrijf, waar de werklieden- voorloopig een kleine dertig man- weinig merken van den onaangenamen, soms stoffigen kant van hun werkkring, door de luchtige, ruime lokalen, waar zij hun dagelijkschen arbeid verrichten.
Beneden heeft de fabriek haar wachtruimte, expeditiezalen en bergruimte.
De eerste verdieping zal de electrische snij-, stans-, meng- en afsnijmachines bevatten.
Hier zijn ook de werkplaatsen voor de jeugdige “trekkers”, die de eenvoudigste borstels, voor ruw huiswerk bestemd, vervaardigen: in de andere afdeeling zitten de bankwerkers en kwastenmakers, de mannen van het vak, die met groote vingervaardigheid het betere borstelwerk in elkaar zetten.
Komt men in de afdeeling pikkers, dan aanschouwt men de vlugge vaklieden, die de stoffers, handvegers enz met een zekerheid klaar maken, welke alleen de routine kan geven.
Maar dit alles is nog slechts ’t handwerk. Zijn eenmaal de machines in werking, welke tengevolge van den Europeeschen “overgangstoestand” niet zoo vlug ter beschikking van de bedrijfsleiders kwamen als deze gaarne wilden, dan zal de productie vertien-, vertwintigdubbeld worden.
Naast de flink ingerichte werkplaatsen is er ook voldoende ruimte overgehouden voor kantoor en ontvangkamer, welke een gezelligen induk maken.
Een lift verbindt de verschillende verdiepingen.
De zolderverdieping is “voorraadschuur”. Daar liggen de grondstoffen, welke gelukkig weer geïmporteerd worden, opgeslagen. Het houtwerk voor de borstels, vegers enz. is allemaal Nederlandsch fabricaat. Een deel van het benoodigde varkenshaar is van Nederlandsche knorren, maar komt men in de bijzondere grondstoffen als fiber, cokos, chiendert (rijstewortel), bassine dan is de fabrikant op het buitenland aangewezen en zijn daarvoor Mexico, de Indiën enz. de uitvoerlanden; zelfs de ietwat langere varkenshaar, dat bovendien zwart gekleurd is, moet nog van buitenlandsche “spekdragers” geraspt worden.
Alle deze grondstoffen ondergaan in de fabriek alle bewerkingen, welke ze geschikt moeten maken voor het borstelgerei en zulks geschiedt natuurlijk ook machinaal.
Zoo ligt er dus onder de schaduw der hooge eiken een levendig bedrijf verscholen aan de Voorstadslaan, een jong bedrijf, dat zich steeds verder ontwikkelend, een steen bijdraagt aan den bouw der Nijmeegsche Nijverheid in ons fabriekskwartier.
De vroegere kantoren der heeren A. Driessen en E. Hermsen zijn nu tevens verplaatst van Broerstraat 19-21 en Grootestraat 38 naar Voorstadslaan 10.” (De Gelderlander 28/5/1919)
Advertentie Borstelfabriek (De Gelderlander 24/5/1919)
In 1915 nam de afdeling Nijmegen van de Nederlandse Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde het initiatief tot oprichting van een winterschool voor jonge tuinders. In 1920 werd deze Rijks Winter Tuinbouwschool in gebruik genomen. Het gebouw werd in de jaren zeventig van de vorige eeuw afgebroken, Voorstadslaan 327, afgbroken, 1920-1930 (GN9490 RAN)
“Tuinbouw-Winterschool.
Men kan een inrichting van algemeen nut, b.v. een school, waaraan behoefte is gevoeld en waarvan het onderwijs velen den weg zal wijzen naar hun plaats in de maatschappijk, op verschillende wijzen openen. De nuchterste is, dat men in den besloten kring van leeraren, leerlingen en schooltoezicht letterlijk de deur opent en haar direct daarna weer potdicht sluit; dat men dan de wijsheidskraan opendraait en… dan is de zaak in orde. Het groote publiek zal wel bemerken, dat de machine draait.
Men kan ook anders doen en in zijn vreugde, dat er iets tot stand is gekomen, waarnaar al lang verlangend werd uitgezien en dat een zegen voor velen zal zijn, het publiek, welks belang hier behartigd zal worden deelgenoot maken van zijn voldoening over het bereikte.
De eerste weg is, meenen wij, gevolgd bij de opening der Handelsdagschool, maar de Commissie van Toezicht en de Directeur van de Rijks-Tuinbouwwinterschool aan de Voorstadslaan onder Heers, hebben aan de laatstbedoelde methode voorkeur gegeven.
Wij althans werden uitgenoodigd tot “bijwoning der officiëele overdracht van de Tuinbouw-Winterschool te Nijmegen door de Gemeente aan het Rijk”.
Met graagte hebben wij aan die uitnoodiging voldaan, omdat wij overtuigd zijn van het groote belang van deze nieuwe inrichting voor een streek, waarin de tuinbouw in al zijn onderdeelen telkens meer beoefenaars vindt en een welvaartsbron belooft te worden voor honderden in deze gemeente en haar wijden omtrek.
De plechtigheid, die gisteren plaats had, was in den grond der zaak niet de opening der school als inrichting van onderwijs. Immers de lessen zijn reeds in 1919 begonnen, maar werden, zoolang de school, het gebouw, niet gereed was, gegeven in een lokaal van de Kweekschool voor Onderwijzers.
Nu echter de nieuwe school aan de Voorstadslaan gereed is, moest de overdracht van het door de gemeente opgerichte gebouw met de daarbij behoordende 2 H.A. tuingrond aan het Rijk worden overgedragen en het was de wensch van den Minister van L., N. en H., dat dit met zekere plechtigheid gebeurde.
Een uitgezocht gezelschap kwam dan ook op het aangegeven uur in de school bijeen: de Directeur-Generaal van Landbouw, de heer v. Heek, als vertegenwoordiger van den Minister; de Commissaris der Koningin in Gelderland met leden van Gedeputeerde Staten; de Burgemeester en Wethouders van Nijmegen met den Secretaris en eenige raadsleden; de Inspecteur van het Landbouwonderwijs, Dr. v.d. Zande; Directeur en leeraren van de school; de Commissie van Toezicht, waarvan echter de voorzitter buitenlands was; vertegenwoordigers van de Vereeniging Proef- en Schooltuin en van de Verschillende takken van tuinbouw uit dezen omtrek; en een groot aantal genoodigden die geacht werden de nieuwe inrichting een goed hart toe te dragen.
Na een vriendelijk en hartelijk welkomstwoord van den heer J.A.H. Steinweg, secretaris van de Commissie van Toezicht, die bij afwezigheid van den voorzitter, den heer K. de Jong Mzn., de genoodigden ontving, voerde allereerst de Burgemeester van Nijmegen het woord. Spr. gaf in ’t kort een overzicht van de besprekingen en onderhandelingen, die aan de aanwijzing van Nijmegen als plaats van vestiging eener Rijkstuinbouwwinterschool en de oprichting van het nu voltooide gebouw zijn voorafgegaan en getuigde daarbij van de groote belangstelling van B. en W. en van den Gemeenteraad voor een inrichting als deze, die, naar spr. hoopte, veel zal kunnen bijdragen tot de ontwikkeling van het tuinbouwbedrijf, dat in deze gemeente en haar omtrek reeds zulk een vlucht heeft genomen. Spr. verzekerde, dat al het mogelijke was gedaan om het gebouw aan het doel der oprichting te doen beantwoorden, waartoe de Wethouder v.d. Waarden en de Directeur van Gemeentewerken verschillende plaatsen hadden bezocht. Het resultaat van dat onderzoek is neergelegd in tekening en bestek van den heer Weve en de uitvoering daarvan is opgedragen aan den heer Offermans als aannemer. Spr. verzocht den heer Directeur-Generaal van Landbouw als vertegenwoodiger der Regeering het gebouw over te nemen, dat de gemeente in bruikleen aanbiedt.
Gaarne voldoet de heer Van Hoek aan dit verzoek namens den Minister van L., N. en H. waar de wetenschappelijke grondslagen zullen worden gelegd voor een verbeterde beoefening dezen tak van nijverheid. In den oorlogstijd hebben land- en tuinbouw evenals vele andere takken van bestaan geleden en de toekomst is nog verre van helder. Om vergrooting en verbetering der productie te verkrijgen en oude afzetgebieden te herwinnen en nieuwe daarbij te verwerven, is groote inspanning noodig en moet er hard gewerkt worden. De reeds lang bestaande Wintertuinbouwcursussen hebben al veel goeds gedaan, maar wat de toekomstige bedrijfsleiders noodig hebben, konden deze niet geven. De Nijmeegsche afdeeling van de Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde heeft dat ingezien. Zij heeft aangeklopt bij de gemeente Nijmegen en daar een open oor gevonden, want ook zij besefte het belang van een Middelbare onderwijsinrichting op tuinbouwgebied, en de gemeente vond op haar beurt gehoor bij den Minister. Sedert de school te Tiel tot een Landbouwschool was veranderd hadden alleen de beide Hollanden tuinbouwwinterscholen en bij uitbreiding van dat aantal, was Nijmegen de aangewezen plaats. De kweekers hadden het bedrijf reeds door eigen kracht op een hoog peil gebracht en de ontwikkeling van den tuinbouw in dezen omtrek was heel sterk. Had de omtrek van Nijmegen in 1895 reeds 4500 H.A. voor fruitteelt in gebruik, in 1919 was dat gestegen tot 6900 H.A., terwijl zoo goed als overal onderplanting was ingevoerd. In 1895 werd voor de groenteteelt zoo goed als geen plat glas gebruikt; in 1906 besloeg het platte glas een oppervlakte van 45100 vierk. Meter en in 1912 (het laatste jaar waarvan officiciëele cijfers bekend zijn) besloeg het platte glas 95200 vierk. Meters; zeker is het na dien tijd nog toegenomen. Wat de bloemisterij aangaat kan deze streek met Aalsmeer en Boskoop wedijveren, al heeft ook elk van deze drie centra zijn bijzondere cultures. Uit alles blijkt, dat een middelbare tuinbouwschool hier op haar plaats is.
In 1919 is de school begonnen in de Kweekschool voor Onderwijzers. Aanvankelijk werd alleen aandacht geschonken aan fruitteelt, groenteteelt en bloemisterij, maar toen bij de Regeering gewezen werd op het belang van onderwijs in bloembinden en -schikken en tuinarchitectuur werd er besloten deze vakken aan het programma van deze school als proef toe te voegen en zoo is Nijmegen de eerste plaats, waar daarin onderwijs wordt gegeven. Van groot belang voor de school en voor de omgeving is de proef- en schooltuin, die onder toezicht staat van de Vereeniging “Proef- en Schooltuin voor Nijmegen en Omstreken”. Die tuin, waarvoor de gemeente 2 H.A. beschikbaar stelde, is allereerst schooltuin voor de leerlingen, verder het terrein voor practische werkzaamheid en zoo ook leerschool voor de kweekers, ten slotte is hij een gelegenheid voor het nemen van proeven met minder bekende gewassen, nieuwe behandelingswijzen en onderzoekingen of eenig gewas hier gedijt. Natuurlijk werkt zulk een tuin met verlies, het Rijk zal door subsidie het tekort helpen aanvullen en het is te verwachten, dat ook de Provincie, die reeds van haar belangstelling getuigde, ook hierin niet zal achterblijven: het geldt hier ook een provinciaal belang.
Achtereenvolgens brengt spr. aan de gemeente Nijmegen voor de offers, die zij bracht en de ruime opvatting van het belang der school; aan den bouwmeester voor de plannen voor het gebouw en de uitwerking daarvan; aan de Commissie van Toezicht, waarvan velen in andere functie reeds zooveel deden en van wie nog zooveel verwacht wordt; aan de Vereeniging Proef- en Schooltuin en vooral aan haar Voorzitter, den heer K. de Jong Mzn. Spr. richt nog een woord tot den Inspecteur van het Landbouwonderwijs, den heer van der Zande, tot Directeur en leeraren en tot de leerlingen. Met de beste wenschen voor den bloei der school en haar zegenrijke werking, aanvaardt spr. het nieuwe gebouw.
De Commissaris der Koningin in Gelderland, Jhr. Mr. v. Citters, verzekert de aanwezigen van de groote belangstelling van het provinciaal bestuur in deze school, getuige o.a. de aanwezigheid van heeren Gedeputeerde Staten. Spr. is overtuigd, dat dit en gelukkige dag moest zijn voor den heer Directeur-Generaal van Landbouw, voor de gemeente Nijmegen, maar vooral ook voor den Burgemeester van Nijmegen, onder wiens veeljarig bestuur al zóóveel goeds tot stand is gekomen, dat Nijmegen een bijzondere plaats inneemt onder de steden van ons vaderland. Wel doorleeft de tuinbouw een moeilijken tijd en er is wat optimisme noodig om aan de moeilijkheden het hoofd te kunnen bieden, want de tuinbouw moet leven van export en de export vindt overal hinderpalen. Er is heel wat zorg noodig om den tuinbouw op de been te houden en dat kan naar sprekers meening geschieden, als land- en tuinbouw elkaar steunen en samenwerken. Spr. besluit met de hoop, dat de nieuwe onderwijsinrichting een goeden naam zal krijgen en houden, maar vooral, dat de leerlingen dien naam zullen steunen. Als het een eer wordt te zijn opgeleid aan deze school, dan zal dat een zegen zijn voor Nijmegen en voor het heele gewest.
De heer Valeton, secretaris van de Tuinbouwraad, getuigt van zijn belangstelling voor hetgeen hier bereikt is. Spr. weet, dat de geschiedenis van den tuinbouw, hier vooral, is een aaneenschakeling van pogen en proberen; ondanks tegenslagen heeft men ’t hier niet opgegeven; deze omtrek telt stoere werkers en mannen van volharding en spr. vertrouwt, dat de praktische tuinbouwers dankbaar zullen zijn, dat deze inrichting hier is verrezen en dat zij het hunne zullen doen om Directeur en leeraaren en daardoor de school te steunen, die ook voor hen een steun kan zijn.
Namens de afdeeling Nijmegen van de Maatschappij van Tuinbouw en Plantkunde spreekt de heer Lodder. Spr. gaat de voorgeschiedenis van de oprichting na en memoreert, dat reeds in 1915 door den heer Monhemius het denkbeeld van de oprichting eener school als deze werd opgeworpen; hoe een Commissie uit de afdeeling, bestaande uit de heer Monhemius, Leenders en spr., met den heer v.d. Veen (nu Directeur) en met het gemeentebestuur van Nijmegen overlegde en hoe van alle zijden het denkbeeeld met ingenomenheid werd begroet. Spr. brengt dank en hulde aan allen, die tot de oprichting hebben meegewerkt en uit de beste wenschen voor de school en haar personeel.
De heer R. v.d. Veen, Directeur der School en Rijkstuinbouwconsulent voor het zuidelijk gedeelte van ons land, wijst op de verschillende vormen van tuinbouwondewij: het hooger onderwijs van Wageningen, het lagere van de wintercursussen en het tusschenliggende middelbare, dat nu ook hier gegeven staat te worden. De wintercursussen zijn al een kleine 20 jaar oud en hebben veel nut gesticht, maar voor patroons, bedrijfsleiders en buitenlandsche handelaren is meer noodig dan zulk een cursus kan geven. De Middelbare School bepaalt zich niet tot avondlessen, maar geeft het onderwijs overdag en breidt de lijst van onderwijsvakken uit. Maar dat onderwijs regelt zich naar de streek, waar de school gevestigd is; zoo staat te Aalsmeer de bloemisterij, te Lisse de bloembollenteelt, te Boskoop de boomkweekerij voorop. Hier echter kan de zaak veelzijdiger worden opgevat, dank zij de veelvuldigheid der onderdeelen van het tuinbouwvak. Want den streek is een belangrijk centrum, waar fruitteelt en groenteteelt extensief en intensief worden beoefend ook naar de meest moderne methoden. Spr. brengt op zijn beurt hulde aan allen, die tot de totstandkoming der school hebben meegewerkt, vooral ook aan het gemeentebestuur van Nijmegen en geeft ook namen de leeraren de verzekering, dat allen, die aan de school verbonden zijn, het hunne zullen doen om haar tot bloei te brengen.
De plechtigheid was hiermee ten einde en namens den heer K. de Jong Mzn. Bood de heer Steinweg den genoodigden den eerewijn aan, waarna de Directeur de aanwezigen uitnoodigde tot een rondwandeling door de school en over de terreinen.
Het gebouw mag er zijn; de lokalen zien er keurig uit, de inrichting er van bewijst dat er advies is gegeven door mannen van de praktijk. Voorloopig is er zeker ruimte genoeg, maar mocht, zooals ook wij hopen, de toeloop van leerlingen sterker, zeer sterk zelfs, worden, dan zou het kunnen zijn, dat de behoefte werd gevoeld aan een ruimer lokaal dat- om een dik woord te gebruiken- als aula dienst zou kunnen doen. De ontvangst van gisterenmiddag had plaats in de met planten getooide hal.
In den tuin keur van planten en kruiden en bloemen en struiken en platte bakken en een ruime flinke kweekkas voor druiven, perziken en wat de tijd en de cultuur eischen.
Voor volledigheid vermelden wij ten slotte nog, dat de bouw plaats had onder leiding van den heer Offermans; dat voor de centrale verwarming en ventilatie werd gezorgd door P.H. Lamers te Hees; voor het schilderwerk door B. Fooy te Hees; voor de electrische installatie door P. Megens te Nijmegen; voor het stucadoorswerk door Otten te Nijmegen en dat de keurig afgewerkte schoolbanken werden geleverd door de fabriek van schoolbanken van den heer Kooymans te Wijchen.” (PGNC 6/10/1920)
Het Park Leeuwenstein was vroeger de tuin van Villa Leeuwenstein. Het lijkt wat verborgen te liggen door de bebouwing van de Marialaan en de Bosduifstraat. Dat het park mogelijk wat onbekend is, is onterecht: er staan veel verschillende bomen, waaronder bijzondere soorten.
Het Krayenhoffpark was al vroeg ingetekend, in 1879, in de plannen voor na de ontmanteling. Het werd vernoemd naar Cornelis Krayenhoff, waarvan het graf aanvankelijk was overgebracht naar dit park; de originele grafsteen is er nog te vinden. Daarnaast staan er een aantal bijzondere bomen.
Het Krayenhoffpark staat vanaf 1879 op kaarten getekend. In 1896 kreeg het haar naam, vernoemd naar baron Cornelis Rudolphus Theodorus Krayenhoff. Daarbij werd Krayenhoff nog als Kraijenhoff geschreven. Het park heeft een driekhoekige vorm, welke verwijst naar de driehoeksmeting (of triangulatie): een van de activiteiten van Krayenhoff was dat van cartograaf.
Grafsteen Krayenhoff
Grafsteen Krayenhoff in Krayenhoffpark (april 2025)
Toen in 1914 het Fort Krayenhoff werd gesloopt, is het graf van Krayenhoff overgebracht naar Rustoord. In 1916 is de originele grafsteen verplaatst naar het Krayenhoffpark. Tijdens een reconstructie van het park is de grafsteen in 2008 180 graden gedraaid. Op de foto zijn de spijlen rondom de grafsteen te zien.
Eenige versiering
Het park is ontworpen door Bert Brouwer, die ook de 19e eeuwse stadsuitleg heeft ontworpen.
In de bespreking van de Gemeente begroting voor 1904 komt ook het Krayenhoffpark aan de orde. “…in de afdeelingen werd het behoud van het Krayenhoffpark onnoodig geacht en in overweging gegeven het plantsoen op te ruimen en het te bestemmen tot speelplaats.” B. en W. zien echter “in het tegenwoordige plantsoen van het Krayenhoffpark eenige versiering van dit bijna geheel uit fabrieken en werkplaatsen bestaande stadsgedeelte, en willen het daarom behouden.” De heer Quack merkt op, dat dit plantsoen oorspronkelijk als villa-terrein werd uitgezet en met die wetenschap is daaromheen de grond verkocht. (PGNC 25/10/1903)
Tegels
Tegel Krayenhoff Krayenhoffpark (foto april 2023)
Vóór de grafsteen ligt een stoeptegel met zijn portret. In het park en op meerdere plekken in het Waterkwartier zijn dergelijke stoeptegels te vinden, die verwijzen naar straatnamen van de wijk. Dit was een project van Carla Dijs: ‘Zo ontstond het ‘tegelproject’. In een middag tijd konden bewoners uit alle 64 straten van het Waterkwartier een eigen reliëftegel maken. Dijs: “Die heb ik daarna in beton gegoten en de gemeente Nijmegen heeft deze stoeptegels in de paden van het Krayenhoffpark gelegd.”‘ (SP.nl, juli 2009)
Sequoia (mammoetboom) en andere bomen
Krayenhoffpark met sequoia en op voorgrond graf Krayenhoff
De meest opvallende boom in het park is de mammoetboom, de sequoia. Monumental trees schat de lengte van deze boom in 2020 in op ongeveer 25 meter. Deze site geeft aan dat deze boom gezien haar grootte mogelijk in de jaren 20 is aangeplant.
Andere bijzondere bomen zijn de ginkgo (Japanse notenboom), met een lengte van 16 meter die rond 1890 is aangeplant. En de haagbeuk, die ongeveer 20 meter hoog is en waarschijnlijk rond 1900 is aangeplant.
Herdenkingsboom kroning Willem-Alexander
Kroningsboom Willem Alexander Krayenhoffpark (gemaakt op zijn verjaardag, 27 april 2025)
Herdenkingsboom aangeplant ter herinnering aan de kroning van Willem-Alexander in 2013. Dit is de enige boom van het park met een hekje.
Hek herdenkingsboom kroning Willem-Alexander (gemaakt op zijn verjaardag, 27-4-2025)Herdenkingsboom Willem Alexander koning 2013 (september 2023)
Jeu de Boules baan
In 2023 is een jeu de boules baan aangelegd in het park. Deze baan is aangelegd naar aanleiding van een idee op MijnWijkplan, welke was ingestuurd in mei 2022. Na gesprekken en mede vanwege het aantal likes heeft de gemeente dit idee gehonoreerd.
Reconstructiewerkzaamheden, gezien in de richting van het Krayenhoffpark (links). Links van het midden het begin van de Weurtseweg. Rechts panden aan de Waalbandijk. Op de achtergrond de witte graansilo van de Handel in bakkerijgrondstoffen Van Lith en Zonen (Weurtseweg 32), 5/12/1959 (Fotopersbureau Gelderland via F20030 RAN CCBYSA Auteursrechthouder J.F.M. Trum)
Het pand van Brandstoffenhandel J.J. Giesbertz en het Magazijn van scheepsmaterialen, Waalkade 71 en 73, 1925 (F1776 RAN)
De firma Giesbertz had “tientallen jaren” het “bedrijf uitgeoefend op de Waalkade, totdat de vernieuwde Voerweg de panden in ongunstiger ligging bracht.” Dat was voor de directie aanleiding om naar een betere ligging voor het bedrijf op zoek te gaan.” (De Gelderlander 13/6/1936). Deze vond ze bij de Nieuwe Haven.
Waalkade 71 en 73, Hotel Courage, augustus 2023 (Google Streetview)
Het pand aan de Waalkade bestaat nog steeds en is samen met het Magazijn van scheepsmaterialen momenteel (augustus 2024) Hotel Courage.
“Deze vond de firma in de buurt van de Nieuwe Haven: “de ligging direct aan de Nijmeegsche Haven, aan de Spoorlijn, aan den grooten verkeersweg en toch in de stad maakt het geheel een ideaal punt”. (De Gelderlander 13/6/1936)
“N.V. Steenkolenhandel v.h. J.J. Giesbertz
Moderne inrichting bij de Hezelpoort
Toen de N.V. Steenkolenhandel v.h. J.J. Giesbertz door de veranderingen aan de Waalkade met haar bedrijf in een enigszins ongunstige positie kwam te liggen, heeft de directie op voortvarende wijze uitgezien naar een andere plaats om zich te vestigen. Die plaats werd gevonden tusschen de Hezelpoort-Spoordijk en op eenigen afstand daarachter naar de haven leidende spoorlijn. Onder leiding van den architect W.Th. Reynen Jr. nam daar de bouw van een kantoorgebouw, met daarop een woningen, en de technische afdeelingen een aanvang. Komt men nu vanaf de Korenbeurs onder de Hezelpoort door, dan valt direct dit nieuwe bedrijf in het oog. Kantoor en woning zijn een smaakvol geheel geworden, terwijl de loodsen, die wat meer achteraf liggen, uitmunten door netheid en practische inrichting. In het kantoorgebouw vindt men direct achter den ingang een hal, die eindigt bij een ruim loket, dat van onderen als etalage is ingericht. Achter het loket bevindt zich de administratie, rechts is de directiekamer. Het gebouw bevat voorts een garage en waschgelegenheid.
Voorts staat er opgesteld een volautomatische kolenstoker, een Nederlandsch product van de N.V. Verwarmings-Mij. Utrecht, een vernuftig en zeer zuinige verwarmingsinstallatie. Direct achter het kantoorgebouw bevindt zich een 10 meter lange weegbrug met een vermogen van 20 ton, waarop dus zelfs de zwaarste trailers gewogen kunnen worden. Rechts terzijde en achter het kantoorgebouw staan de opslagloodsen, die meer doelmatig ingericht zijn. Op een soort straatje komen straalvormig verschillende hokken uit, waar de auto’s direct in kunnen rijden. Natuurlijk is er een uitgebreide voorraad van 25 soorten brandstoffen aanwezig. Aan de haven, achter de spoorbanen is een bunkerstation voor sleepbooten ingericht, welke inrichting in een behoefte blijkt te voorzien. De uitvoering van de plannen berustte bij het aannemersbedrijf gebrs. Hendriks alhier; de loods werd geconstrueerd door de fa. Schoenzeier en Comgare, alhier.
Dit nieuwe, moderne bedrijf, dat zoo gunstig mogelijk ligt aan water- en spoorwegen, zoowel als onmiddellijk bij de stad, zal ongetwijfeld een goede toekomst tegemoet gaan.” (PGNC 15/6/1936)
Het havenplantsoen in aanleg, gezien vanaf de Weurtseweg. Op de voorgrond de goederenspoorlijn naar het havengebied, rechts, de Voorstadslaan met de spoorwegovergang en het pand van steenkolen- en brandstoffenhandel J.J. Giesbertz NV. Op de achtergrond, achter de spoordijk in het midden, papierfabriek Schuller aan de Nieuwe Markt, links boven de oude havenkraan op de loswal van de Nieuwe Haven (Waalhaven), 1953 (Foto Grijpink via F88668 RAN CCBYSA)
Vervolg
Het bijschrift bij een foto tussen 1953 en 1968 F93629 RAN vertelt over het vervolg: “Giesbertz deelde het terrein met het internationale, van origine Duitse transportbedrijf Schenker en Co. Het terrein lag tussen haven en spoorbrug en was ook met een goederenlijn vanaf het station bereikbaar. Op het terrein bevond zich ook de woning van de havenmeester. Na de sloop van alle bebouwing verhuisde de Gelderlander naar het terrein, maar uiteindelijk werden er flats gebouwd”
W.Th. Reynen ontwierp veel sociale huurwoningprojecten voor de Woningvereeniging Nijmegen. Daarnaast komen we hem regelmatig tegen als ontwerper van woon-winkelpanden…
Wonen in Nijmegen 