Architect Wilhelmus Johannes Maurits

Architect Wilhelmus Johannes Maurits ontwierp veel gebouwen in de eerste uitbreiding van Nijmegen. Deze vond plaats op terreinen waar voorheen vestingwerken hadden gestaan of de aanpalende terreinen. Veel van zijn gebouwen zijn een monument of maken in ieder geval onderdeel uit van een beschermd stadsdeel.

Daarbij was Maurits naast architect ook aannemer met een eigen timmerfabriek. Doordat hij weinig gebouwen heeft ontworpen die verwoest zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog (tijdens het bombardement, Market Garden, ligging in de frontlinie; vooral ook het centrum) heeft hij een belangrijk aandeel in huidige vooroorlogse architectuur van Nijmegen. Hij ontwierp vaak in neo-stijlen, en dan vooral die van de neo-renaissance. Belangrijke ontwerpen van hem zijn onder andere:

• het Poortgebouw van begraafplaats Rustoord (waar hij zelf begraven ligt)
• Vrijmetselaarsloge Sint-Lodewijk
• Leendertz en Co. en Carbasius Bank

Villa Rosa, Utrecht

1898 Maliebaan 21 Utrecht (oud adres Maliebaan 13C)

De eerst gevonden bewoner op dit adres is Jonkvrouw N. Pols (adresboek der Stad Utrecht) en G.J. Kraan, tuinman.

Dan komt het adres pas in 1905-1906 weer voor. Dan staat op dit adres G.A. Mijnlieff als Steen- en Pannenbakkers. Uit het Bevolkingsregister blijkt dat Mijnlieff is geboren op 28-2-1858 in Jutphaas (tegenwoordig Jutfaas). Hij is dan “houthandelaar”. Hij overlijdt op 19-3-1912. Hij woont samen met zijn zus Maria Cornelia (16-6-1864 Jutphaas, die na zijn overlijden hoofd wordt.

Winkel

1899 Hoek van Burcht- en Stokkumstraat

“De bekende firma Mom-van Heumen in de Burchtstraat heeft haar gewonen groente-en fruitwinkel in een sierlijk comestiblesmagazijn veranderd. Het magazijn, op den hoek van Burcht- en Stokkumstraat, ziet er reeds van buiten vroolijk uit met zijne twee groote uitstalramen, waarin morgenavond -wanneer het geopend wordt-, bestraaldt door een zee van licht, tal van Zuid- en Indische vruchten den voorbijganger zullen toelachen. Het magazijn ziet er ook inwendig, met zijn eenvoudig, maar sierlijk plafond van papierstuc, waarvan een mooi gaskroontje naar beneden hangt, met tegen de wanden een nette opstand en in het midden een aan weêrskanten open toonbank, zeer comfortable uit. De bouw van het magazijn, waarvan de heer Maurtis architect was, doet den aannemer, den heer J.H. Heuming, alle eer aan. Ontegenzeggelijk is onze eerste winkelstraat hierdoor weder met een keurig ingericht pand vermeerderd.” (PGNC 21/11/1899)

Volks-Koffiehuis

1900 Korenmarkt

“Wij vestige de aandacht op het deze dagen geopende nieuwe Volks-Koffiehuis aan de Korenmarkt, dat zeer veel bijdraagt om dit ouderwetsche plein te verfraaien.

De verbreeding van den toegang tot de Waalsche kerk door de wegneming en verplaatsing van het oude poortje, dat slechts berekend was op een ouderwetsch sleeperskoetsje en nu, door de Waalsche gemeente afgestaan, een nieuw ornament is geworden van de binnenplaats van het Stadhuis, stond in verband met plannen van aankoop, afbraak en herbouwing van belendende panden. Door welwillende medewerking van gemeenteleden en belangrstellenden kon de kerkvoogdij overgaan tot de stichting van het tegenwoordige fraaie gebouw, welks toren een verrukkelijk vergezicht geeft op stad en omtrek. De toekenning van den sedert overleden architect Semmelink werd met eenige wijziging uitgevoerd door den heer Maurits. De aannemer was de heer Seegers, dezelfde die ook het vergaderlokaal aan den Daalschen weg heeft gebouwd, dat eveneens een sieraad voor onze stad genoemd mag worden. Het bovenhuis aan de Korenmarkt heeft recht gezellige kamers met schoon uitzicht ter zijde op de Waal en de Ooij; de benedenlokalen schijnen ons hier uitlokkend toe voor bezoekers en bezoeksters uit onze stad of uit de omgeving, die geen bier of sterken drank of luidruchtigheid begeerend eenvoudig, degelijk en rustig ontvangen wenschen te worden. Het gebouw, eigendom der Waalsche gemeente, geeft in zijne lokalen gelegenheid tot vergaderingen en samenkomsten.” (PGNC 30/8/1900)

Sigarenmagazijn “Charlemagne”

1900 Hertogstraat  

“Ook de Hertogstraat wordt meer en meer een winkelstraat, waartoe zij zich dan ook uitstekend leent, wijl zij vooral in de zomermaanden, bij het drukke vreemdelingenbezoek, tot de levendigste verkeerswegen behoort. Thans is zij weer met een bijzonder mooi winkelhuis verrijkt. Wij bedoelen het sigarenmagazijn “Charlemagne”, blijkens de advertentie in dit nummer geopend door den heer Tiemesen Verkuijl, depôthouder der bekende sigarenfabrikanten Gebrs. Van Best te Valkenswaard.

Ziet het magazijn, naar ontwerp van den architect W J. Maurits, door den aannemer W.H. Thunnissen uitgevoerd, er uiterlijk voorkomend en uitklokkend uit, de gunstige reputatie van de genoemde fabrikanten waarborgt dat ook de voorhanden waar daaraan beantwoordt. Aan verscheidenheid van merken is blijkens de advertentie geen gebrek.” (De Gelderlander 1/11/1900)

Verbouwing tot dubbel winkelhuis

1901 Smetiusstraat 14, 16 en 16a

“De In-de-Betouwstraat wordt meer en meer een winkelstraat. Bepaalde zich tot dusver tot ééne zijde der straat, thans worden ook aan de overzijde magazijnen geopend. Hedenavond zal dit het geval zijn met een groot magazijn van koloniale waren en comestibles, door de heeren Sterk & Wisse te openen op een hoek der Smetiusstraat. Het breede pand op dien hoek is, naar ontwerp en onder leiding van den architect W.J. Maurits op keurige wijze vertimmerd tot een dubbel winkelhuis.

Het gedeelte, dat naar de In-de-Betouwstraat gewend is, wordt ingenomen door bovengenoemde nieuwe firma, die daar tegen van avond een hoogst aanlokkelijke etalage heeft aangebracht. Te midden van groen en levende bloemen ziet men een gegarneerde tafel, waarop allesmakelijkst uitziende puddingen zijn uitgestald. Daarachter vertoont zich tusschen het groen van welgedane vrouwegedaante, die een Londensche keukenprinses moet verbeelden en alle Nijmeegsche keukenmeisjes jaloersch zal maken. Deze puddingen zijn bereid met het zoo vermaarde Van Oosten’s puddingpoeder, dat hier in nette pakjes verkrijgbaar is. Den winkel zelf betredende, merkten wij voortsch op dat de betimmering keurig is afgewerkt, maar vooral dat hij goed voorzien is van allerlei gezochte eet- en drinkwaren.

Ook de laatste; want de firma Sterk & Wisse doet tevens in wijnen, die rechtstreeks van het buitenland worden aangevoerd en per flesch verkrijgbaar zijn, -een groot gemak voor deze buurt.

Het andere gedeelte van het nieuwe winkelhuis, aan den kant der Smetiusstraat, is nog te huur en zal zeker niet lang leeg staan. Op dezen stand, den weg naar het station, zal het zeker aan debiet niet ontbreken.” (De Gelderlander 14/7/1901)

Dit pand dat  “voor korten tijd nog een particulier woonhuis was, is door den architect W.J. Maurits in een dubbel winkelhuis veranderd.” (PGNC 16/7/1901)

Meubelmagazijn J.F. van Roggen & Cie.

1902 Korte Hezelstraat No. 23

“Een nieuw meubelmagazijn.

In de Korte Hezelstraat no. 23 heropent hedenavond de firma J.F. van Roggen & Cie., meubelmakers, behangers en stoffeerders, haar nieuwe magazijn, dat een bezoek overwaard is. Mag de smaak, die genoemde firma ten toon kan spreiden bij het in orde maken en meubileren van de huizen harer clientèle worden afgemeten naar hare eigen installatie- dan zal zij zeker overal succes hebben, want het nieuwe magazijn is meer dan mooi.

De verbouwing van het benedengedeelte van het pand, dat aan de straat niet al te breed is, doch naar achter zeer wijd uitloopt, geschiedde onder leiding van den bekenden architect J.W. Maurits, die daarbij blijk gaf van een zeer practische opvatting der hem gestelde taak. Zelfs voor de etalage, die als het ware een glazen kamer vormt, daar de deur diep inloopt en men dus ook van ter zijde op het geëtaleerde een mooi kijkje heeft- te meer nog als dat door een reusachtigen spiegel in de entrée wordt teruggekaatst- is een heel gelukkige oplossing gevonden. Zij maakt veel effect.

Het inwendige vormt een groote hal, die er met veel licht en frisschee tinten vroolijk uitziet en wel bestemd is om sierlijke meubeltjes tot hun recht te doen komen. Deze geheele zaal is bekleed met een zacht groene stof, in paneelen gevat en het houtwerk zoowel als de plafonds dragen de sporen van de artistieke wijze, waarop de Gebrs. Frohwein, schilders alhier, een hun toevertrouwden arbeid kunnen uitvoeren. Dat is inderdaad kunstwerk! Een parketvloer, sierlijke gas-ornamenten in nieuwen stijl, deels ook aan den wand aangebracht en bij het geheel passende draperieeën, werken samen om hier een zeer schoon geheel te verkrijgen.

Aan de achterzijde voert een breede trap naar de bovenzaal, die geheel op dezelfde wijze behandeld is, en die correspondeert met de ruime werkplaatsen en pakhuizen der firma, waar vele nijvere handen bij ons bezoek druk aan den arbeid waren.

Voege wij hierbij , dat het magazijn voorzien is van een zeer complete sorteering meubels in alle stijlen en prijzen, van kostbare stoffen voor bekleeding, fraaie tapijten en wat bij het vak verder behoort, dan zal men ’t met ons eens zijn, dat deze reeds vele jaren bestaande en goedbekende firma haar verjongingskuur flink heeft aangepakt, wat zeker door hare cliëntele zeel zal worden gewaardeerd.

Te Nijmegen worden vele mooie huizen gebouwd- de gelegenheid om ze naar den eisch te stoffeeren en te meubileeren is weder met een vermeerderd, die er ook het hare toe bijdraagt om hulp van elders overbodig te maken.” (PGNC 2/3/1902)

Verbouwing hervormde Diaconieschool

1902. Zeigelbaan

Het is niet geheel of Maurits de architect of alleen de aannemer is van de verbouwing van de Diaconieschool aan de Zeigelbaan, aangezien het krantenartikel “volgens de plannen van de Diaken, den heer A. Weijers” noemt.

Vooraf

Voordat de Diaconieschool aan de Zeigelbaan werd gebouwd, bestond deze al lange tijd. In de  Nijmeegsche Zondagsbode (11-6-1927) staat dat al in 1711 werd gesproken over “het Diaconieschoolhuis in de Jodengas en van den Diaconie schoolmeester”. Van Schevichaven noemt dat vlak na 1810 een huis van de Predikheeren aan den Jodengas werd verkocht en ingericht tot Diaconieschool. In 1842 opende de school aan de Zeigelbaan, welke in 1902 werd verbouwd.

Verbouwing Diaconieschool aan de Zeigelbaan

Het is niet geheel of Maurits de architect of alleen de aannemer, aangezien het krantenartikel “volgens de plannen van de Diaken, den heer A. Weijers” noemt:

“De Hervormde Diaconieschool.

De Diaconie der Nederd. Hervormde Gemeente alhier bezit sedert vele jaren eene school voor Lager Onderwijs, die het voorwerp is der bijzondere zorg van H.H. Diakenen en die, onder de degelijke leiding van het hoofd, den heer H.B. van Lummel, bijgestaan door twee onderwijzers met de hoofd-acte en drie onderwijzeressen, zeer floreert. Zij telt op dit oogenblik ruim 270 leerlingen. Hoe lang deze inrichting van onderwijs reeds bestaat weten wij niet- doch uit een gedenksteen in het tegenwoordige gebouw aan de Zeigelbaan blijkt, dat de school in October 1842 naar deze plaats werd overgebracht. Toen bestond het college van Diakenen uit de heeren H.P.G.  de Man, boekh.-voorzitter, A.C. Sneltjes, boekh.-scriba, G. Smelten, S.M.S. de Ranitz, P.J. Smits, M. Duijs, F.A. de Jager en W.F. Steenstra Touissant, namen die elken Nijmegenaar bekend in de ooren klinken, doch waarvan deze dragers allen zijn overleden.

Het voor die tijden flink ingerichte schoolgebouw heeft in den loop dier zestig jaren natuurlijk wel eens wijziging ondergaan, maar op den duur kon men daarmee aan de eischen, die onze tijd aan een schoolgebouw stelt, niet meer voldoen en een algeheele verbouwing werd dringend noodzakelijk. Onder de leiding en volgens de plannen van den Diaken, den heer A. Weijers, werd dit werk uitgevoerd door den heer W.J. Maurits alhier en werd de oude school herschapen in een flink en degelijk gebouw, dat, verdeeld in vijf ruime lokalen, zeer goed in de behoefte zal voorzien. Door de ligging, deels aan een eigen open terrein, deels aan tuinen, heeft men van alle zijden voor licht en lucht kunnen zorgen en hebben de verschillende klassen iets zeer opwekkends, wat zeker aan het onderwijs zal ten goede komen. Op goede ventilatie en meer dergelijke zaken, die in de eerste plaats bi een schoolgebouw behooren, is met zorg gelet; bij elk lokaal is een goede bergplaats voor kleeding, terwijl de groote ramen tijdens de rust-uren geheel opengeslagen kunnen worden. De verlichting heeft plaats met gas, de verwarming met flinke kachels. Ook de speelplaats is vernieuwd en van een vloer van gekleurde tegeltjes voorzien. Het geheel maakt een zeer aangenamen indruk.

Maandag worden de lessen, die gedurende eenige maanden in een ander gebouw hebben plaats gehad, in ’t nieuw schoollokaal hervat en zal de jeugd, dank zij de toewijding van het college van Diakenen, zeker met nog meer vrucht dan voorheen het onderwijs aan deze school kunnen volgen.

Hoewel ditmaal niet- evenals bij den bouw vóór zestig jaren- de namen van H.H. Diakenen op een marmeren herinneringsplaats zijn aangebracht, laten wij deze hier volgen. Het zijn de heeren: J.W.W.A. Götz van der Vert, boekh.-voorz; P. Buijn, boekh.-scriba; A. Weijers; J. Knoops; B. Eekhoff; H. Bokma; B.A. Wijers; A. van Valkenburg; G.P. Schuller en D. Opsomer. De voortdurende moeite, die deze heeren zich geven om alles te doen, wat hun minvermogenden geloofsgenooten het leven minder moeilijk kan maken, verdient alle lof. Wij herinneren dat zij o.a. om de inkomsten der Diaconie te vergrooten, de schoone begraafplaats Rustoord stichtten en dat zij voortdurend hunne zorgen wijden aan de bekende begrafenis-vereeniging, welke op zoo passende wijze bij deze droevige plechtigheden optreedt. (PGNC 8/11/1902)

Vervolg

De school aan de Zeigelbaan is tot 1928 in gebruik geweest. Het leerlingaantal was inmiddels wel geslonken: had de school in 1917 nog 267 leerlingen, in 1928 waren het er gemiddeld 170. Veel gezinnen uit benauwde achterbuurten waren naar meer gezonde woningen in  de nieuwbouwwijken vertrokken. Vanwege de terugloop van het aantal leerlingen en het feit dat het gebouw zelf niet meer voldeed en waarbij het niet mogelijk leek deze naar de eisen van de huidige tijd aan te passen, besloot het schoolbestuur tot nieuwbouw in de St. Stephanusstraat.

Ook daar bleef het aantal leerlingen verminderen. Dit was het gevolg van het feit dat drie andere protestantse scholen (Pastoor Zegersstraat, Hazenkampscheweg, Waterstraat) meer leerlingen trokken. In 1926 waren er 160 leerlingen. Toen in 1935 er nog 93 leerlingen waren, besloot het bestuur tot ophefffing. De school sloot in 1936, welke op dat moment nog 77 leerlingen had. Zij konden naar de school aan de Jacob Canisstraat en in de Waterstraat.

Bronnen en verder lezen:

Zeigelbaan https://www.noviomagus.nl/Gevels/Gevelstenen/Zeigelbaan/Zeigelbaan.htm, Noviomagus: Een artikel over de Diaconieschool en reacties. Hierop staan ook 2 foto’s van de gevelstenen, het huidige adres is Zeigelhof 26.

Staringstraat 9-9a

1903-1903 Nijmegen, rijksmonument

Heerenhuizen

Heydenrijckstraat 2-4 1903-1903 Nijmegen

Woonhuis H.F.A. Peltzer

1906 Prins Hendrikstraat 2

Het pand is een Rijksmonument: “Van architectuurhistorische waarde als goed bewaard voorbeeld van een herenhuis in een Overgangsstijl die typerend is voor een deel van de bebouwing aan de Singels in Nijmegen. Deze architectuur bevat vernieuwende elementen, gecombineerd met de traditione invloeden. Kenmerkend voor dit hoekpand zijn de zorgvuldig uitgewerkte, asymmetrisch ingedeelde en met verblendsteen gedecoreerde, gevels en de rijk gedetailleerde houten onderdelen van onder meer de entreepartij en de balkons. De combinatie van het huis met oorspronkelijke interieuronderdelen, garage en tuinmuurtje verlenen het geheel een oorspronkelijk karakter. Het pand is van belang binnen het oeuvre van architect Maurits, die meer panden in Nijmegen ontwierp.” Daarnaast heeft het stedebouwkundige en cultuurhistorische waarde.

Bronnen en verder lezen: Rijksmonumenten en Noviomagus

Huizenblok

1907 Oranjesingel 3-9, 65+67

firma Pierre Peters & Co

“Een nieuw magazijn.

De van Broeckhuijzenstraat, Nijmegen’s verkeersweg der toekomst, welke door hare ligging op de grens van oude en nieuwe stad en door het in aanbouw zijnde nieuwe Postkantoor dien titel alleszins verdient, deze straat is wederom met een fraai pand verrijkt. De firma Pierre Peters & Co. (M.A. ter Haar), welke voorheen in de Betouwstraat gevestigd was, heeft thans betrokken het speciaal voor haar ingerichte perceel van Broeckhuijzenstraat 31.

Reeds van buiten gezien, trekt het nieuwe magazijn door den mooien stijl, waarin het werd uitgevoerd en de fraaie afwerking, de aandacht van den voorbijganger. Het geeft den indruk van royaal te zijn opgevat, het doet zich voor, door en flinken ingang, de groote spiegelruit, als een magazijn, dat den naam grootsteedsch met eere mag voeren. En bij een blik in het inwendige van het pand geworpen, wordt die indruk zeer zeker bevestigd. De lokaliteit, waarin de firma Pierre Peters en Co. thans hare kostbare, kapitalen vertegenwoordigende artikelen herbergt, is ruim en goed van belichting. Een zeer practische inrichting vormt de zware lift, die honderden kilo’s kan verplaatsen, welke ze aanvoert, naar de beneden-bergplaats, een soort sous-terrein, worden gebracht om daar te worden uitgepakt. Zoodoende wordt dit deel van het bedrijf -dat bij menige firma nog op straat afspeelt!- binnenshuis gehouden. Achter het beneden-magazijn is de werkplaats gelegen.

Het geheele perceel wordt door centrale verwarming op de vereischte temperatuur gehouden, eveneens een voordeel dat in het oog springt, waar de piano’s en orgels, gelijk bekend is, zoo uiterst fijn gevoelig zijn voor vocht en koude.

De firma Pierre Peters & Co. heeft inderdaad een magazijn betrokken, dat in alle opzichten aan de hoogste eischen kan beantwoorden. De architect, de heer W.J. Maurits, legt hiermede veel eer in en heeft een nieuw bewijs geleverd van zijn groote kundigheden.

Een uitgebreiden muziekhandel van den “Algemeenen Amsterdamschen Muziekhandel” voert de firma Peters thans, terwijl naast den handel in vleugels, piano’s, orgels en pianola’s, hetgeen natuurlijk hoofdzaak is, ook het kleingoed van muziekinstrumenten, snaren e.d. in ruimen voorraad is. Voorts legt de firma zich toe op piano’s voor Oost-Indië, welke instrumten- steeds in voorraad- speciaal voor het klimaat van djatti-hout worden vervaardigd.” (PGNC 20/4/1907)

Café  Kronenburg van Bolmeijer architect Maurits

1907 Burchtstraat 36 Centrum

“Café Bolmeijer.

Het bekende bierhuis “Kronenburg” van den heer G. Bolmeijer, no. 36 Burchtstraat alhier, is in den korten tijd van ruim vier maanden in een grootscheeps ingericht café-restaurant veranderd, dat zelfs steden van grooter omvang dan de onze geen oneer zou doen.

Het pand is volgens de plannen van den heer J.W. Maurits, bouwkundige alhier, geheel nieuw opgebouwd, en reeds de gevel, die geheel werd opgetrokken uit Brica Orna een zeer decoratie werkende steensoort van de bekende fabriek v.d. Loe te Dieren, en hardsteen, doet alleraangenaamst aan. Het ontwerp- met het groote café-venster, dat van boven boog-vormig toeloopt en door een combinatie van geslepen ruiten en gekleurd glas een waar sieraad van de Burchtstraat is en met zijn gezellige uitbouwen op de bovenverdiepingen- getuigt van uitstekenden smaak en o.i. is er in langen tijd in onze winkelstraten geen gebouw verrezen, dat het oog zoo aangenaam aandoet. Hiertoe komt ook hulde aan den opzichter, den heer J. v. Balen, wiens vaardig teekenstift hierbij goede diensten bewees.

Komt men door de nette entrée de hoofdzaal binnen, dan staat men verbaasd over de ruimte en over het fraaie uitzicht. Door den eigenaardigen eenigzins vooruitspringenden vorm van het terrein, was het mogelijk de groote ruit zoo te plaatsen, dat men daarachter gezeten, zoowel naar de zijde van de Burchtstraat als naar het Kelfensbosch een zeer ruim uitzicht heeft. Gaande langs het keurige buffet, komt men in het tweede gedeelte der zaal, dat met gemakkelijke sopha’s en afscheidingen gezellige zitjes biedt. Hierop volgt de biljart-zaal, een prettig lokaal dat zijn licht van boven ontvangt en waar een biljart uit de bekende fabriek “Wilhelmina” te Amsterdam, is geplaatst. Door het oordeelkundig aanbrengen van gekleurd glas worden aardige tinten verkreegen, die met de sierlijke, geheel moderne betimmering van lambrizeering, buffet en deuren, een goed geheel vormen.

Op de eerste etage vindt men aan de voorzijde een flinke zaal, van waar men een prachtig uitzicht heeft op de Markt en twee kleinere zalen voor particuliere gezelschappen, die er netjes en vrolijk uitzien. Ook de keuken is op deze verdieping aangebracht, waardoor minder gewenschte geuren vermeden worden. Toilet-inrichting, closets en dies meer zij, alles is perfect in orde.

Aannemers van den bouw waren de heeren Berntsen en Braam alhier, die vlug en degelijk werk leverden; het schilderwerk is van den heer C.C. Godschalk; het stucadoorswerk van den heer W.A. Peters; het waarlijk sierlijke glaswerk, dat deels in koper gezet is, is van den heer A. Miolet; de meubels van de firma M. Drukker en A.S. Cohen; de bekleeding der sopha’s van de firma Bahlmann en Co., terwijl de gasornamenten, die nog niet alle geplaatst zijn, werden geleverd door den heer J. Paijens, allen te dezer stede.

De heer Bolmeijer zal zeker niet onbeproefd laten om zijnen bezoekers in deze gezellige lokalen het beste voor te zetten, dat de brouwkunst levert en het zou ons niet verwonderen, als de toeloop zijn stoutste verwachtingen overtreft (PGNC 10/3/1907)

Verbouwing Café Kronenburg

1909 Burchtstraat 36

Maurits ontwierp tevens de verbouwing in 1909:

“Café ‘Kronenburg’.

Het bekende café “Kronenburg”, Burchtstraat 36, meer bekend onder den naam “Bol”, wordt hedenavond heropend. Gedurende de weken, dat het café in een der bovenlokalen is gehouden, heeft het pand inwendig eene groote verandering ten goede ondergaan. Naar het ontwerp van den bekwamen teekenaar van den architect Maurits, den heer van Balen, heeft de heer Westenberg (firma Nickel) zorg gedragen voor een keurige beschildering van het café-lokaal en de bovenzalen, welke, gelijk men weet, zich zoo uitstekend voor vergaderingen e.d. leenen.

Het lijdt dan ook geen twijfel, of de bezoekers van ’t café “Kronenburg” zullen er thans nog een aangenamer zitje hebben dan vóór dezen.” (PGNC 19/3/1909)

Ijzerenwaren Vereenigde Ijzerhandel

1908 hoek van Hertogstraat en Van-Broeckhuysenstraat

“Nieuw magazijn van ijzerwaren.

Bij de gestadige uitbreiding der stad achten verschillende oude zaken, die zich in de bekrompen oude stad niet naar eisch kunnen uitbreiden, het geraden, zich naar het nieuwe gedeelte te verplaatsen, waar zij alle ruimte vinden om zich echt grootsteeds in te richten. Zoo dacht er ook over de Vereenigde Ijzerhandel, voorheen C. van der Stad, tot dusver gevestigd in de Korte Hezelstraat.

Zie liet op den hoek van Hertogstraat en Van-Broeckhuysenstraat een kolossaal nieuw pand optrekken, dat, naar de plannen van den bouwkundige, den heer W.J. Maurits, door den aannemer den heer H.C. van Tienen gebouwd, met zijn effectvollen gevel van lichtgekleurden, verglaasden steen een sieraad is voor het Hertogplein.

Vandaag werd dat nieuwe kolossale magazijn geopend, en ofschoon wij de winkels, die deze firma in Den Haag, Haarlem, Dordrecht en Zutfen heeft, niet kennen, durven we wel verzekeren, dat het Nijmeegsche magazijn daarvoor niet zal onderdoen. Hier in de stad kennen wij er ten minste geen van zoo uitgestrekte frontbreedte.

Het gedeelte, dat zich langs de Van Broeckhuysenstraat uitstrekt, is meer bijzonder bestemd voor de uiteenloopende huishoudelijke artikelen, terwijl het nog grootere deel aan het Hertogplein is ingericht voor al de verdere ijzerwaren, gereedschappen enz. De smaakvolle uitstallingen, in de kolossale vitrines aangebracht, geven den voorbijganger al een denkbeeld van de eindelooze verscheidenheid van artikelen, in het welvoorziene magazijn voorhanden: wie had die ontzaglijke massa ooit achter het smalle geveltje in de Korte Hezelstraat vermoed?

Wij maakten een wandelingetje door het ruime pakhuis, met breede inrijpoort aan het Hertogplein, waar met paard en wagen kan ingereden en aan de achterzijde, waar zich een uitgestrekte binnenplaats aansluit, weer uitgereden kan worden; door het achter den winkel gelegen kantoor en de beide daaraan grenzende lokalen voor huishoudelijke artikelen; door de mooi verlichte, op de eerste verdieping gelegen monsterkamer; eindelijk over de vier uitgestrekte boven elkaar gelegen zolders, en stonden werkelijk versteld over de menige van artikelen, in dit moderne warenhuis voorhanden: van de fijnste zakmesjes af tot zware ploegscharen en zeisen toe; van de kleinste spijkertjes, haakjes en krammen tot bascules, mangels en ijzeren bouwdeelen.

Men zou dat alles zoo niet zoeken achter den sierlijken winkel, met zijn hooge kasten langs de wanden, waarlangs een rondloopende galerij, alles keurig afgeschilderd door den heer Th.J.G. Tesser, terwijl een prachitige gasverlichting, door den heer G. Verpoorten aangebracht, bij avond aan alles een nog uitlokkender aanzien geeft, vooral in dezen tijd, nu de St.-Nicolaasartikelen aan de uitstalling een bijzondere bekoring geven.

Het laat zich aanzien dat de Vereenigde Ijzerhandel, die in de Korte Hezelstraat zich reeds in een uitgebreide clientèle verheugde, op dit gunstig gelegen, drukke punt een geheel nieuwe vlucht zal nemen.” (De Gelderlander 7/11/1908)

Magazijn J. Ludwig, Singer Naaimachines

Molenstraat

“Singer-Naaimachines.

In het fraaie, nieuwe gebouw, dat naar ontwerp van den heer Maurits, bouwkundige alhier, naast het Oud-Burgerengasthuis in de Molenstraat verrezen is en deze schilderachtige straat tot een nieuw sieraad strekt, wordt hedenavond geopend het Nijmeegsche magazijn van de bekende Singer Maatschappij. Tot dusver was dit magazijn, zooals men weet, gevestigd In-de-Betouwstraat; maar de gestadigde uitbreiding der zaak noopte den vertegenwoordiger der maatschappij, den heer J. Ludwig, naar ruimer localiteit om te zien.

Nu is men ruim behuisd. Nu weet men beter raad om al die naaimachines te plaatsen, van de zwaarste tot het stoppen van zakken, van de grootste kleemakersmachines tot de fijnste voor een bordurende dame. Wat hebben sommige van die machines een fijne omkleeding en hoe practisch laten zich de zwaarste hanteeren!

Werkelijk Keurig is het ruime magazijn aan de straat, overvloedig electrisch verlicht door doelmatig aangebrachte kroon en vitrinelampen, geleverd door de heeren Barré en Baumann. Achter den winkel is het kantoor en daarachter nog een vertrek voor de talrijke reizigers. Boven is de borduurkamer, waar van ’s morgens acht tot ’s avonds negen uur door dames aan dames onderricht wordt gegeven in het borduren met de machine.

Verschillende andere bovenlokalen zijn nog bestemd tot berging der kolossale voorraden machines en onderdeelen terwijl een achtervertrek is ingericht tot werkplaats voor reparaties.

Dit steeds in bloei vooruitgaand onderdeel van de groote Singer-Maatschappij met haar groot, 47 verdiepingen hoog kantoorgebouw te New York, haar groote fabrieken te Elisabethport, te Singer, bij Glasgow, te South Bend, Te Kaïro, te Montreal, haar 5560 winkels en haar reuzen-omzet mag er ook wezen.

De heer J. Ludwig, de vertegenwoordiger, heeft hart voor de zaak, stelt al zijn krachten ten dienste der Maatschappij en van de uitgebreiden cliënteele. Natuurlijk ziet de openingsétalage er keurig uit. Gaat en ziet.” (De Gelderlander 3/3/1909)

Leendertz en Co. en Carbasius Bank

Mariënburg 68-70 1910-1910 Nijmegen

In april 1905 gingen P. Leendertz en Co. en de Gelderse Effecten- en Wisselbank Carbasius & Co een vennootschap met elkaar aan onder de naam Leendertz en Co. en Carbasius Bank, welke op 1 mei de deuren zouden openen. Het kantoor was voorheen gevestigd aan de Broekhuyzenstraat No 9. Het verhuisde in 1910 naar het gebouw aan de Mariënburg. Architect Maurits ontwierp dit pand in een eclectische stijl met invloeden van art nouveau. Tegenwoordig (augustus 2023) zit er horeca in het pand.

Bij de opening schrijft het PGNC:

“Een nieuw Bank gebouw.

De “P. Leendertz & Co. en Carbarisius’ Bank”, tot heden toe gevestigd in de Van Broeckhuijssenstraat no. 9 alhier, gevoelde door voortdurende uitbreiding harer relatiën behoefte aan een ruimer kantoor met alles wat daarbij behoort. Zij kocht daarvoor terrein van de gemeente aan het nieuwe stadsgedeelte “Mariënburg”, juist op den hoek van de van Broeckhuijssenstraat en droeg den bouwkundige, den heer W.J. Maurits alhier, op, voor haar een Bankgebouw te ontwerpen; dit plan werd goedgekeurd en ter aangeduide plaatse verrees weldra een statig pand met een sierlijken gevel, welks inwendige inrichting de buiten gewekte verwachting nog overtreft. Den bouwmeester komt hulde toe voor zijn fraai ontwerp. De gevel, in mooien baksteen met ruime aanwending van hardsteen, maakt met zijn ronde vormen een hoogst aangenamen indruk. Als nu het groote moderne winkelhuis, dat tot het pand behoort, ook betrokken zal wezen, zal dit stadsgedeelte er in aanzien en in levendigheid zeer door hebben gewongen.

Treedt men het gebouw binnen door de hoofddeur, dan komt men eerst in een entrée, die leidt naar de hal waar de loketten van den kassier zich bevinden, welke laatste aansluiten aan een ruime zaal voor het personeel, met uitzicht aan de achterzijde. Aan de voorzijde, met uizicht op de Mariënburg, heeft men links van de hal een wachtkamer, die weder correspondeert met de zaal van het personeel, een tweede wachtkamer en de kamer van H.H. Directeuren, welke laatste, geheel in modernen stijl betimmerd, een aangenamen, rustigen indruk maakt. Ruimte en licht zijn overal in voldoende mate aanwezig.

Van uit de zaal van het personeel voert een breede trap van Beiersch graniet met fraaie zwart marmeren leuning naar het sousterrein, dat voor de Safe-Deposit ingericht is. Hier is o.i. van de elders opgedane ervaring een practisch gebruik gemaakt, want zoowel aan de veiligheid als aan het gemak van het publiek is ruimschoots gedacht. Ter beschikking toch van hen, die in de Safe hunne waarden opbergen, zijn hier een aantal keurige, geheel afgesloten kamertjes ingericht, waar men rustig en ongestoord zijn zaken behandelen kan. De brandkelder zelf is, geheel vrijstaande van de buitenmuren, gemaakt van zwaar beton, versterkt door invoeging van gedraaide homogene steven, niet alleen de zijmuren, doch ook de zoldering en de vloer. Een contrôlegang van 60 c.M. breedt loopt rondom de kluis. De kluisdeur, geleverd door de Panzer Actiën Gesellschaft te Berlijn, is van de nieuwste constructie, met Bajonetsysteem en voorzien van een noodgrendelwerk, dat de deur verbindt met het raam waarin zij gesloten is en van zelf in werking treedt op het oogenblik, dat het slot met een brander of ander werktuig zou worden aangegrepen.

De inhoud van het kluis is ruim en bevat loketten van zwaar ijzeren constructie met verstelbare sloten en eene speciale gelegenheid voor de berging van groote hoeveelheden ingesloten of verzegelde koffers als anderszins. In de kluis-afdeeling zijn daarenboven alle deuren voorzien van een electrisch werkende alarm-inrichting, die bij dag en nacht werkt, terwijl alle ramen van diefijzers en rolluiken zijn voorzien. De bovengenoemde kluisdeur is naar het model van die, in gebruik bij de Amsterdamsche Bank, de Twentsche Bank en meerdere groote financieele instellingen in binnen- en buitenland. Alle denkbare maatregelen voor de veiligheid zijn hier, menschelijkerwijze gesproken, genomen.

Het nieuwe Bankgebouw, dat natuurlijk voorzien is van alle gemakken, die de tegenwoordige tijd biedt, o.a. ook centrale verwarming en electrisch licht, sluit zich waardig aan bij de grootsche inrichtingen op dit gebied, waarop onze stad reeds kan bogen.

Wij zeiden reeds dat de heer W.J. Maurits de maker was van het plan. De bouw werd uitgevoerd door de heer H. Seegers, aannemer alhier en met het toezicht was belast de opzichter J.J.B. v. Baalen. Het fraaie schilderwerk is van den heer F.D. Teeuwissen, de centrale verwarming van den heer J.G. van Gendt, techn. Ing en de electrische inrichting van de firma H.A. Tasche & Co. Allen hebben eer van hun werk.” (PGNC 6/3/1910)

Vervolg

De economische crisis van 1919-1923 betekende het einde van bank. Officieel is deze in 1920 geliqueerd. De Nijmeegsche Bankvereeniging Van Engelenburg & Schippers nam haar vervolgens over. (Wikipedia)

Verbouwing Estourgie

In 1949 verbouwde Charles Estourgie het pand, waarbij het werd samgengevoegd met de Bijbank van de Nederlandsche Bank tot de Spaarbank Nijmegen. In 1970 en 1974 vonden er opnieuw verbouwingen plaats.

Tegenwoordig (augustus 2023) heeft het pand een horeca bestemming.

Villa Anstruwe

1910, Berg en Dalsseweg 127

Villa Anstruwe is tussen 1910 en 1911 gebouwd in opdracht van Jacobus Adrianus Marinus Everts (overleden 7 mei 1927) Hij was echtgenoot van A.G. Everts – De Balbian Verster). Daarna was het bewoond door mr. C.A.J.H. Prinzen. Hij was secretaris van het college van curatoren van de r.k. universiteit. Het Gemeenschappelijk Instituut voor Toegepaste Psychologie (G.I.T.P) kwam in 1959 in het gebouw.

Verbouwing Huishoudschool

1910

“De Nijmeesgsche Huishoudschool.

Wat een verschil, als men het kolossale, fraaie gebouw aan den Groesbeekschen weg vergelijkt met de twee bescheiden vertrekken in de Eenigheid, waar, nu een zestiental jaren geleden, dank aan de welwillendheid van het Gemeentebestuur, dat de voormalige Bank van Leening tot dat doel beschikbaar stelde, de eerste Nijmeegsche Kookschool kon worden geopend.

Er is in die zestien jaren wat tot stand gebracht door de ijverige bemoeiingen der vereeniging “Nijmeegsche Kookschool”, welke terecht begreep dat dergelijke huishoudonderwijs een der krachtigste middelen is tot verhelping van maatschappelijke misstanden.

Hoeveel ellende en jammer in breede kringen der samenleving is allen te wijden aan het betreurenswaardig feit dat de vrouw niet kan huishouden!

Waar dit het geval is, kan geen huiselijk geluk bestaan. Daar heerscht, zelfs bij voldoende inkomsten, al spoedig gebrek. Daar wordt de man gedreven tot uithuizigheid, met al haar verderfelijke gevolgen voor hem zelf en voor het heele gezin.

Waar daarentegen de vrouw een wel onderlegde, degelijke, spaarzame, overleggende huishoudster is, daar kunnen zelfs met weinig middelen wonderen gedaan worden. Daar vinden man en kinderen een gezellig tehuis. Daar heerscht tevredenheid en huiselijk geluk.

De verblijdende vooruitgang der Nijmeegsche Huishoudschool biedt het bewijs dat dit meer en meer wordt ingezien. Wanneer wij nagaan dat deze thans vijftien inwonende leerlingen telt; wanneer men daarbij rekent de velen, die er de afzonderlijke cursussen volgen, en vooral overweegt dat dit jaar niet minder dan 95 (of 93) meisjes uit de volksklassen daar onderricht ontvingen, beseft men eenigzins hoeveel door de nuttige stichting wordt gedaan voor de vorming van degelijke huisvrouwen.

Van de degelijkheid van het onderwijs konden wij ons overtuigen, toen wij gisteren, op uitnoodiging der ijverige voorzitster van het bestuur, mevrouw H.A.F. Schönhard-Kreeke, een bezoek brachten aan het gebouw, dat thans weer met een heele verdieping is vergroot

Naar de plannen van den architect, den heer W.J. Maurits, heeft de aannemer, de heer H. Seegers, binnen twee maanden tijds dit omvangrijke werk verricht, waarbij als een merkwaardigheid valt op te merken dat de bestaande kap eenvoudig werd omhooggeschroefd, zoodat de tweede verdieping er om zoo te zeggen werd tusschengeschoven. Van de verbouwing werd tevens gebruik gemaakt om het heele gebouw van centrale verwarming en electrische geleiding te voorzien.

Zooals de school er thans uitziet, mag zij een modelinrichting heete. Gelijkvloers heeft men, behalve een nette ontvangkamer, vooreerst twee ruime keukens; de eene ingericht om kookonderwijs te geven aan de meisjes uit het volk, die flinke dienstboden en later goede huismoeders hopen te worden; de ander bestemd als kookleerschool voor de inwonende leerlingen.

Het is een aardig gezicht, daar de frissche jonge meisjes, in haar heldere japonnetjes en witte mutsjes, lustig onder de leiding des leerares te zien koken en braden. En een even prettige bedrijvigheid heerscht wat verder in de mangelkamer en strijkkamer.

Zowel bij het strijken als het koken kan van electricitieit worden gebruik gemaakt; maar ook gewone fornuizen en gastoestellen zijn aanwezig, daar de leerlingen moeten leeren, naar de gelegenheid het meebrengt, zich zoowel van het eene als het andere te bedienen.

De eerste verdieping bevat de vertrekken, tot woning bestemd: de gezellige huiskamer, waar de inwonende leerlingen met de leeraressen zich in de vrije uren kunnen vereenigen; de ruime eetkamer, waar zij gezamenlijk de zelfbereide maaltijden gebruiken; de kamer der directrice en nog een vertrek, waar deze of gene, die dat noodig heeft, zich voor een uurtje kan afzonderen om wat rust te nemen.

De nieuwgebouwde tweede verdieping is weer aan het onderwijs gewijd; daar zijn twee ruime lokalen voor theoretisch onderricht; verder een lokaal, waar de leerlingen zich oefenen in allerlei huiselijk werk, zooals het poetsen van zilver, koper enz, het onderhouden van meubels, leerwerk enz. en waar in glazen kasten tal van leermiddelen aanwezig zijn om haar op aanschouwelijke wijze de kennis bij te brengen van onderscheiden artikels, in de huishouding voorkomende: eetwaren, vaatwerk, stoffen voor kleeding, materialen voor meubels enz.

Verder is op deze verdieping ook de naaikamer.

De derde verdieping eindelijk bevat de slaapkamers, badkamer, garderobe enz., alles eenvoudig, degelijk ingericht.

Nog zouden we haast vergeen het ruime, onder het heele gebouw doorloopende sous-terrein, waarin de ketel voor de centrale verwarming, de provisiekelders, rijk voorzien van door de leerlingen zelf ingemaakt groenten, vruchten, gevogelte enz.; eindelijk de fietsenbergplaats, vanwaar men door een afzonderlijken uitgang voor rijwielen de straat kan bereiken.

Door de bekwame directrice, mej. M.J. Huisinga, en de ijverige secretaresse van het Bestuur, mej. J.A. Kosters, die van den beginne af de ontwikkeling der school heeft meegemaakt, door het heele gebouw rondgeleid, konden wij niet anders dan beiden ons welgemeend compliment maken over de voortreffelijke inrichting.

Gistermiddag bracht ook de heer Burgemeester in gezelschap van de heeren Wethouders A.B.A. Quack en P.J.F. Daniëls een bezoek aan de school, en na belangstellende bezichtiging betuigden de heeren hun hooge tevredenheid over hetgeen zij gezien hadden.

Het plan bestaat, op een der eerstvolgende dagen, het publiek tegen een matigen toegangsprijs in de gelegenheid te stellen, de huishoudschool te bezichtigen.

Wij hopen dat door velen van die gelegenheid zal gebruik gemaakt worden, daar het van algemeen belang mag heeten dat de nuttige inrichting meer bekend wordt opdat er meer en meer gebruik van gemaakt word. De tarieven voor het onderwijs en de afzonderlijke cursussen zijn zoo gesteld, dat ook de minder bemiddelden er van kunnen profiteeren.

Het bestuur der school is thans samengesteld als volgt:

Mevrouw H.A.F. Schönhard-Kreeke, Voorzitster; Mejuffr. J.A. Kosters, 1^e secretaresse; mevr AJ. Hütscher-Stuermondt, 2e secretaresse; Mr. C.G.J. Bijleveld, penningmeester; Mejuffr. G.Th. Sichterman, Mevr. P.H. Scheers-Tulleken, Mevr A. van der Sijp-Ficq, Mejuffr. A.K.L. Steens Zijnen.”

(De Gelderlander 17/9/1910)

Villa

1919 Berg en Dalseweg 101

Deze villa werd ontworpen door de Gebroeders Maurits. Dit gebeurde in opdracht van de heer B.J. Brenninkmeijer. Het gebouw is door de universtitei in 1947 gekocht als vervanging van door het bombardement van 22 februari 1944 verwoeste gebouwen.

Gevonden aanbestedingen

Er is mogelijk een overlap met bovenstaande gebouwen. Daarnaast dient rekening te worden gehouden met het feit dat een uitgeschreven aanbesteding niet zondermeer betekent dat het gebouw daadwerkelijk gerealiseerd is

Wat?	Adres	Namens/opdrachtgever	Jaar	genoemde datum aanbesteding	Opmerking	Bron	Aanbesteding?	Gegund aan	Bron	Bouwvergunning?
Woningen	Heijdenrijckstraat	Coöperatieve Bouwvereeniging “De Toekomst”	1902	2-5-1902	Vier benedenhuizen met bovengwoningen op een terrein gelegen aan de Heijdenrijckstraat ahier	PGNC 29/4/1902	A	W. Arnts, f17866	De Gelderlander 6/5/1902
Twee vleugels	Keizer Karelplein	Directie Hotel Keizer Karel	1892	4-1-1893	Het bouwen van twee vleugels enz. aan het bestaande Hoofdgebouw aan het Keizer Karelplein	PGNC 18/12/1892	A
Koetshuis	Graafscheweg		1893	5-4-1893	Het bouwen van een Koetshuis met Stal en Bovenwoning op de buitenplaats Dennendaal, Graafsche weg alier	PGNC 28/3/1893	A
Villa	Berg en Dalschestraat	WelEd. Heer A.H. Schippers	1893	22-9-1893	Het bouwen van een Villa met aanhoorigheden, op een terrein mede gelegen aan deze straat en afgebakend	PGNC 13/9/1893	A	H.Seegers, f11.700	De Gelderlander 24/9/1893
Woningen	Groesbeeksche Dwarschstraat	stichting Volksbelang	1895	20-8-1895	Het bouwen van 55 woningen gelegen op een terrein, gelegen aan de Groesbeeksche Dwarsstraat	PGNC 8/8/1895	A
			1895	16-10-1895?	Afbreken en weder opbouwen van een perceel hoek Bloemerstraat en Zeigelbaan		A	gunning aangehouden	De Gelderlander 16/10/1895
heerenhuis	Straalmanstraat	A.H. Schippers	1897	27-2-1897?	Het bouwen van een heerenhuis met bijkomende werken op een terrein aan de Straalmanstraat	De Gelderlander 28/2/1897	A	J.S. Grandjean, f9500	De Gelderlander 28/2/1897
winkelhuis	Burchtstraat No. 1.		1898	19-1-1898	Afbreken en weder opbouwen van een winkelhuis	PGNC 16/1/1898	A
woningen			1899	21-6-1899	Het bouwen van twee-en-twintig Arbeiderswoningen en drie Beneden- en Bovenwoningen	PGNC 16/6/1899	A	J.B. Smits en Zoon, f40.800	PGNC 22/6/1899
vergaderlokaal	Korenmarkt No. 9,10,11	Kerkbestuur de Waalsche Gemeente	1899	25-10-1899	Het afbreken van 2 huizen, gelegen aan de Korenmarkt No. 9, 10, 11, en het daarop bouwen van een vergaderlokaal met bovenwoningen	PGNC 19/10/1899	A	W. v.d. Wacht, f13488 (waarschijnlijk; obv laagste inschrijving)	De Gelderlander 28/10/1899
woning	Aa de Bottendaal	M. Gerritzen	1900	29-7-1900	Het bouwen van een benedenhuis met bovenwoning op een perceel bouwterrein, gelegen aan de Bottendaal alhier	PGNC 29/7/1900	A
herenhuis	Groesbeeksche straat	Weledelen Heer C. Kampman	1901	22-3-1901	Het bouwen van een Heerenhuis met bovenwoning enz., op een terrein, gelegen aan de Groesbeeksche straat	PGNC 10/3/1901	A	Gebr. D.P. Hendriks, f13.166 (waarschijnlijk, obv laagste inschrijving)	PGNC 24/3/1901
woningen	Heijdenrijckstraat	Coöperatieve Bouwvereeniging “De Toekomst”	1903	3-2-1903	Het bouwen van een benedenhuis met bovenwoning en twee Heerenhuizen op een terrein, gelegen aan de Heidenrijckstraat alhier	PGNC 25/1/1903	A	Hendriks en Konings, f14916	De Gelderlander 5/2/1903
Kantoor en pakhuizen			1903	13-6-1903	Het bouwen van een Kantoorgebouw, Pakhuizen en Bergplaatsen met vier bovenwoningen op een terrein gelegen tusschen de Johannes Vijghstraat en Van Gendstraat alhier	PGNC 7/6/1903	A
woningen	Steenenkruisstraat	stichting Volksbelang	1906	1-3-1906	Het bouwen van 15 woningen op een terrein, gelegen aan de de Steenenkruisstraat	De Gelderlander 23/2/1906	A
winkelhuis	Hertogstraat hoek van Broeckhuijzenstraat	N.V. “De vereenigde Ijzerhandel”, gevestigd te Haarlem	1907	22-11-1907	Het bouwen van een Winkelhuis met een Pakhuis en Bovenwoning aan de Hertogstraat hoek van Broeckhuijzenstraat	PGNC 10/11/1907	A
winkelhuis	Molenstraat Perceelen 43 en 45		1908	23-1-1908	Het afbreken van de perceelen 43 en 45 aan de Molenstraat, en het daarop bouwen van een Winkelhuis, Kantoren en bijkomende werkzaamheden	PGNC 13/1/1908	A
verbouwing			1908	24-1-1908?	Eene belangrijke verbouwing van het Oud-Burgeren-Gasthuis	PGNC 24/1/1908	A	H. Seegers, f20790	PGNC 24/1/1908
woonhuis met kantoor	de Ruijterstraat	Firma Jos. Polmans te Rotterdam	1913	21-7-1913	Het bouwen van een woonhuis met kantoor, magazijnen en atelier op een terrein, gelegen aan de Ruijterstraat	PGNC 13/7/1913 en De Gelderlander 23/7/1913	A	H.W. Delgijer, f15.780 (waarschijnlijk, obv laagste inschrijving)	PGNC 2/7/1913
kantoor	Terrein aan de van Broeckhuijsenstraat en de Tweede Walstraat		1913	7-10-1913	Het bouwen van een Kantoorgebouw met Drukkerij en Zetterij,annex twee winkelhuizen op een terrein aan de van Broeckhuijsenstraat en de Tweede Walstraat	PGNC 28/9/1913	A

MEEST RECENTE VERHALEN