Voormalige aula universiteit hoek Bijleveldsingel Wilhelminasingel april 2023 architect van Ooijen/van Ooyen
#Nijmegen, Gebouw van de dag

Geschiedenis van de Aula aan de Wilhelminasingel

1931, huidig adres: Wilhelminasingel 15, Altrade

De voormalige aula van de Katholieke Universiteit ontworpen door de Haarlemse architect M.H.W.J. van Ooijen. Het ontwerp leverde een storm van kritiek op en daarom werd het gebouw zonder enige feestelijkheden in oktober 1931 in gebruik genomen., foto 1935, GN12200 RAN
De voormalige aula van de Katholieke Universiteit ontworpen door de Haarlemse architect M.H.W.J. van Ooijen. Het ontwerp leverde een storm van kritiek op en daarom werd het gebouw zonder enige feestelijkheden in oktober 1931 in gebruik genomen., foto 1935, GN12200 RAN

De Aula van de Universiteit aan de Wilhelminasingel is ontworpen door de architect Van Ooijen in 1931. Bij oplevering is de kritiek niet mals: “Ramp van Nijmegen”, “Pisbak”

De Gelderlander 1/7/1930 schrijft dat op 10 juli een advertentie voor de aanbesteding zal verschijnen voor een nieuw universiteitsgebouw, op de hoek va de Wilheminasingel en Bijleveldsingel: “Het nieuwe universiteitsgebouw zal op den beganen grond bevatten een groote hal met trappenhuis, een aula, een receptiezaal, een kamer voor de heeren professoren, een wachtkamer en vestiaire met toiletafdeeling.

Op de bovenverdieping komen drie collegezalen”.

Beelden en portretten geven een katholiek karakter. Overigens ontbrak in de beginjaren centrale verwarming. Men dacht dat het gebouw toch niet vaak in gebruik zou zijn. Na de TweedeWereldoorlog werden de gaskachels vervangen.

Het ontwerp

Bouwtekening aula universiteit (De Gelderlander 5/7/1930) architet van Ooijen
Bouwtekening aula universiteit (De Gelderlander 5/7/1930)

De Gelderlander 5/7/1930 plaatst de tekening “Het gebouw zal dwars op en hoek eenigzins naar achteren gebouwd worden, zoodat op het voorterrein een plantsoentje kan worden aangebracht.”

Het ontwerp is van den architect Van Ooyen van het bureau Robbers en van Ooyen te Haarlem.  De aula heeft plaats voor 300 personen, daarnaast kunnen mensen op de galerij plaats nemen.

De Gelderlander 3/7/1930 “Dit gebouw is niet het begin van een groot nieuw universiteitsgebouw en evenmin zullen hierin instituten of een gedeelte der bibliotheek worden ondergebracht”. Het al bestaande Senaatsgebouw, de bibliotheek en de instituten blijven hun eigen gebruik behouden.

Van Ooyen had meer eisen te maken: die van de gemeente en die van de universiteit.

De gemeente had de grond geschonken en wilde een op zich zelf  staand gebouw, dus geen gebouw dat in etappes werd gebouwd. Vanuit de Radboud-stichting waren er budget beperkingen. Daarnaast voldeed de studieruimte in het gebouw aan het Keizer Karelplein nog, zo lang er geen nieuwe faculteiten werden opgericht.

Het eerste ontwerp van van Ooyen had een brede poortgevel op het Julianaplantsoen gericht, “eenigzins aansluitend aan de vis a vis gelegen Meisjes-H.B.S. De universiteit vreesde naast bovengenoemde redenen dat veel ruimte ongebruikt zou blijven.

Daarom voorzag de eerste bouw allereerst in een aula met daarbij behorende receptiezaal. In oktober 1930 wordt verwacht dat het pand in juni of juli 1931 klaar voltooid zijn.

(De Gelderlander 7/10/1930)

Kritiek: Ramp, Pisbak, Onbewoonbaar verklaard

De voormalige aula van de Katholieke Universiteit, 1935, (GN12201 RAN)
De voormalige aula van de Katholieke Universiteit, 1935, (GN12201 RAN)

Wanneer het ontwerp van de nieuwe aula in kranten verschijnt, komt er van meerdere kanten kritiek die lang niet mals is: “Ramp van Nijmegen”, “pisbak”, in september 1931 hangen studenten in september voor de grap een plakkaat “onbewoonbaar verklaard” op.

Inwijding

Er vindt geen grootse opening plaats, alleen een inwijding: Door den rector magnificus prof. Dr. R. Jansen C.P. is gisteren het nieuwe aula-gebouw der R.K. Universiteit ingewijd. De plechtigheid droeg een zeer eenvoudig karakter en het gebouw zal zonder meer in gebruik worden genomen.” (PGNC 5/10/1931)

Tot de Tweede Wereldoorlog werd de aula alleen gebruikt voor speciale gelegenheden als de Dies Natalis, promoties en andere plechtigheden.

Gebruik na de Tweede Wereldoorlog

Vanwege geldgebrek en de Tweede Wereldoorlog zijn er nooit meer gebouwen van de universiteit op deze locatie gebouwd. Doordat door de oorlog gebouwen waren verwoest, werd na de oorlog ook colleges in de Aula gegeven. De curatoren, senaat en het beeld van Thomas van Aquino kwamen tevens naar de hoek Wilhelminasingel/Bijleveldsingel.Vanaf de jaren 50 begon het vroegere Heyendaal de locatie voor uitbreidingen te worden. In de jaren 60 was de aula een aantal maal centrum van de studentenprotesten.

De aula bleef tot 1988 in gebruik. In dit jaar opende de nieuwe aula op de Comeniuslaan.

In het gebouw is nu een deel van het Keizer Karel College

Voormalige aula universiteit hoek Bijleveldsingel Wilhelminasingel april 2023 architect van Ooijen/van Ooyen
Voormalige aula universiteit hoek Bijleveldsingel Wilhelminasingel april 2023

Bronnen en verder lezen:

Toen en nu (6): De aula aan de Wilhelminasingel, Thijs van Beusekom op Voxweb, 2018

Huis van de Nijmeegse geschiedenis

Aula van de Universiteit, Noviomagus.nl