Pension – Wonen in Nijmegen

Korte Bredestraat Hees

Hotel Hees na de verbouwing van 1902, met veranda

Waar tegenwoordig woningen staan, aan de Korte Bredestraat tegenover de kerk, was jarenlang een belangrijk middelpunt van het dorpsleven van Hees: Hotel Heeslust. In 1935 sloot Heeslust nadat brand was uitgebroken. Hierna kwamen de paters Kruisheren er te wonen.

In 1967 werd dit gebouw gesloopt en vervangen door moderne woningen. Een stukje van de zaal van Heeslust is nog te zien, wanneer je door het Gengske loopt.

Jacobus Giesing

Advertentie Heeslust: Harmonie muziek, geen bier op zondag (PGNC 17/5/1854)

Advertentie Heeslust voor Hoorn-muziek (PGNC 8/7/1854) — Advertentie Heeslust voor Hoorn-muziek
(PGNC 8/7/1854)

Jacobus (Jac.) Giesing en Hendrina Johanna Adriana Colbeth waren rond 1850 begonnen om een pleisterplaats met koetshuis te houden.

Dan verschijnen er regelmatig advertenties voor muziek of een bal. Bijvoorbeeld ter gelegenheid van de kermis (PGNC 18/8/1855, PGNC 22/8/1857).

Wanneer Giesing in 1866 overlijdt, lijkt Colbeth in ieder geval tijdelijk het logement zelf te hebben voortgezet. Zo is er een advertentie gevonden in PGNC 25/5/1867 voor een concert van Hoorn-muziek, ondertekend met wed. J. Giesing. Ook een openbare verkoop verwijst naar de “Wed. J. Giesing” (PGNC 27/11/1867).

In gevonden advertenties in 1868 is het J. Giesing (PGNC 14/8/1868) of Giesing (PGNC 27/11/1867)

Jacobus Hendrikus Giesing

Hotel Heeslust, zo te zien voor de verbouwing, door RAN gedateerd op 1900 (N.J. Boon via RAN F67022)

Daarna zal Jacobus Hendrikus/Hendricus Giesing (1841-1901) jarenlang eigenaar van het Logement Heeslust zijn. Hij dreef het logement samen met zijn vrouw Petronella Ensink (1844-1901). De tot nu toe eerstgevonden advertentie ondertekend met “J.H. Giesing” is PGNC 18/6/1869 (Harmonie-muziek) en vanaf dat moment is het in advertenties of “J.H.” of “de Heer”.

Op 6-12-1873 vindt de daadwerkelijke, notariële overdracht plaats van “Het Logement genaamd “Heeslust”, met koetshuis, paardenstal en zaal, benevens tuin en bouwland gelegen te Hees, op den perceelsgewijzen kadastralen legger van Neerbosch voorkomende in Sectie B onder Nummers 333, 334, 775, 776 en 777 als te zamen groot een en veertig aren tien centiaren” (Archiefnr 447, Inventarisnr 258, Aktenr 6119)

Muziek en bal

Een cabaretoptreden in Hotel Heeslust met Jetje Lawson, Rudolphine Hammes-Wagner (tweede van links), Fiet van Dorp en Paula van Lijp, 26/1/1907 (Born via F85207 RAN)

Hees bij Nijmegen: “Giesing organiseerde muziekavonden en bals, onder meer met muziek van de dorpsfanfare en lokale militaire kapellen.” Daarbij noemt ze dat Giesing een grote feestzaal heeft gebouwd: het is mij nog onbekend of en welke zaal dit betreft; in ieder geval is er bij de officiële overdracht in 1873 al sprake van een zaal en bij de opening van 1902 door de nieuwe eigenaar (zie hieronder) was er voorheen slechts sprake van een “klein en bouwvallig” zaaltje.

Hoewel niet uitputtend onderzocht, zijn er in ieder in 1873 “Abonnements-concerten”: 4 concerten in de zomermaanden, uitgevoerd door het “Muziekkorps van de dienstdoende Schutterij, onder Directie van den Heer Paul Steffen” (PGNC 8/6/1873, PGNC 25/7/1873). En in 1874 en 1876 onder directie van de heer Henning (PGNC 21/6/1874, PGNC 9/8/1876).

En daarnaast organiseert hij een bal, waaronder -natuurlijk- tijdens de kermis van Hees (PGNC 17/8/1873, PGNC 18/8/1889, PGNC 20/8/1899). Maar bijvoorbeeld ook in september (PGNC 24/9/1873)

Ook zijn er andere concerten, onder andere het Zangkoor St. Caecilia van Hees en Neerbosch (PGNC 2/2/1893) of fanfare “Ons Genoegen”

Hees bij Nijmegen: “ook legde hij een speeltuin aan en organiseerde kinderfeesten, met kerst rond een fraai versierde kerstboom. Heeslust was ook dé vergaderlocatie voor Heese verenigingen.”

Overlijden en veiling

Na het overlijden van Giesing en Ensink wordt de veiling aangekondigd:

Veiling inventaris Heeslust (PGNC 26/1/1902)

Op 9 en 23 januari 1902 vindt de veiling plaats van “Het van ouds bekende en welbeklante Hôtel “Heeslust” met koffiehuis en stalhouderij in den kom van het welvarende dorp Hees bij Nijmegen aan den stoomtram, bevattende behalve de ruime gelagkamer, eetzaal, danszaal met tooneel, 19 kamers, keuken, 3 kelders, groote zolders enz., voorts koetshuis met stalling, koestal, waschhuis enz. en groote tuin, samen groot 4102 M². Te aanvaarden 1 februari 1902.” ( PGNC 29/12/1901). Eind januari vindt tevens de veiling plaats van de inventaris.

R.Th. Hoenselaars

R.Th. Hoenselaars te Hees is de koper van het hotel voor f16.050. (PGNC 22/3/1902 en De Gelderlander 1/1/1903). Daarbij valt het op dat het bedrag lager is dan de aanvankelijke inzet van f19.000 (PGNC 12/1/1902) en een gevonden verhoging tot f20.500 (PGNC 21/1/1902).

Reinier Hoenselaars (1875-1913) was een tuinder, die later schuin tegenover Heeslust een komkommer kwekerij zou beginnen (Hees bij Nijmegen).

Bij de opening in 1902:

Aankondiging opening Hotel Heeslust (De Gelderlander 4/7/1902) — Aankondiging opening Hotel Heeslust, natuurlijk met muziek van “Ons Genoegen”
(De Gelderlander 4/7/1902)

“Hôtel Heeslust.

Hedenavond wordt, zooals reeds per advertentie is bekend gemaakt, het hotel en café-restaurant Heeslust te Hees heropend, na, zoowel binnen als buiten, een groote vernieuwingskuur te hebben ondergaan en waar het nodig was te zijn uitgebreid of geheel vernieuwd. Zoo b.v. het concertzaaltje. Een ieder zal zich dit herinneren, hoe het voorheen was, klein en bouwvallig. Thans is hierin een groote verandering gebracht.

Een geheel nieuwe en grootere zaal is thans daarvoor in de plaats gekomen, of beter gezegd zal daarvoor in de plaats komen, want de timmerlieden en metselaars zijn nog ijverig in de weer.

Echter zal het niet lang meer duren en kunnen de clubjes en vereenigingen, die des zomers in het stille, idyllische Hees gewoonlijk plegen saam te komen, spoedig van deze verbetering profiteeren. Ook de eetzaal heeft een groote verandering ondergaan. Het eigenlijke café is eveneens groter geworden en biedt een gezellig zitje aan, evenals de veranda, die thans voor het café is aangebracht en van waaruit men een aardig gezicht heeft op den weg en de kerk. Vermelden we nog dat er achter het café een groote tuin is met boomen, onder welker loover men in deze warme dagen na afgedanen arbeid een heerlijk plaatsje kan vinden, dan gelooven wij onze lezers voldoende met dit café op de hoogte gesteld te hebben, zoodat ze zeker al wandelende hier een rustpunt zullen zoeken.

Een geschikte gelegenheid om er reeds spoedig een bezoek te brengen geeft het concert, dat daar morgenavond 7 uur gegeven zal worden door het bekende “Fanfare-Korps” van Hees en Neerbosch, onder leiding van den heer Thewissen.” (PGNC 6/7/1902)

De speeltuin van Hotel "Heeslust", 1920 (RAN F12920) — De speeltuin van Hotel “Heeslust”, 1920 (RAN F12920)

Naast pensiongasten en dagjesmensen gebruikten ook verenigingen uit Hees het pand, zoals de fanfare Ons Genoegen, de toneelvereniging Hogerop en werd het gebruikt voor vergaderingen van Dorpsbelang.

Uitstapje van het personeel van de Gazelle fabriek Dieren naar Nijmegen - Kleef, Op de achterkant staat vermeld: '17 September 1910 Nijmegen & Kleef'. Deze is genomen voor hotel Heeslust in Hees. Vermoedelijk is dit een feestelijk (gezien de kleding) uitstapje van het Gazelle personeel. Het verhaal gaat (zie link naar het personeelsblad Gazelle Klanken) dat het Gazelle lied daar tot stand is gekomen. De in dit blad vermelde P.A. Smeitink - met pijl - is op 8-1-1910 op 12 jarige leeftijd als leerling in dienst getreden bij Gazelle. 17/9/1910, met dank aan Jan Cees Rutgers, Erfgoed Gazelle — Uitstapje van het personeel van de Gazelle fabriek Dieren naar Nijmegen – Kleef, Op de achterkant staat vermeld: ’17 September 1910 Nijmegen & Kleef’. Deze is genomen voor hotel Heeslust in Hees. Vermoedelijk is dit een feestelijk (gezien de kleding) uitstapje van het Gazelle personeel. Het verhaal gaat (zie link naar het personeelsblad Gazelle Klanken) dat het Gazelle lied daar tot stand is gekomen. De in dit blad vermelde P.A. Smeitink – met pijl – is op 8-1-1910 op 12 jarige leeftijd als leerling in dienst getreden bij Gazelle. 17/9/1910, met dank aan Jan Cees Rutgers, Erfgoed Gazelle

Brand en sluiting Hotel Heeslust.

Het gedeeltelijk uitgebrande hotel Heeslust, 1935 (RAN F32439)

Vanaf 1912 was J.R. Verhoeff de nieuwe eigenaar en vanaf 1920 Hendricus Verbeek.

Op 9 maart 1935 verwoest een brand een groot gedeelte van de bovenverdieping van Heeslust.

Paters Kruisheren

Daarop kochten de paters Kruisheren van St. Agatha in 1936 het pand, waarna een verbouwing volgde. Hier kwam de “missieprocuur”: een bureau dat de activiteiten in de missie coördineert. Daarnaast diende het als huisvesting voor paters die op verlof waren of aan de Katholieke Universiteit Nijmegen studeerden. Ook was hier het “provincialaat”, het provinciale bestuur, van de Europese Provincie gevestigd, totdat het in 2004 weer werd teruggeplaatst naar St. Agatha en met een korte onderbreking in 1968 tijdens de verbouwing.

De Reguliere Kanunikken van het Heilig Kruis, kortweg de Kruisheren, was een orde gericht op de missie. De toont de refter in hun Nijmeegse studiehuis en missieprocuur Het studiehuis is in 2011 opgeheven, 1950 (GN12438 RAN)

De Reguliere Kanunikken van het Heilig Kruis, kortweg de Kruisheren, was een orde gericht op de missie. In hun Nijmeegse studiehuis en missieprocuur hadden zij een missiemuseum met artefacten uit de Congo. Het studiehuis is in 2011 opgeheven, 1950 (GN12439 RAN)

De Kapel in het Studiehuis van de Paters Kruisheren van St. Agatha, 1950 (GN4775 RAN)

In 1967 werd dit gebouw gesloopt en vervangen door moderne woningen. Een foto van de sloop is te zien op Noviomagus. in 2011 is het Studiehuis opgeheven, waarna de woningen door huishoudens werden betrokken.

Een stukje van de zaal van Heeslust is nog te zien, wanneer je door het Gengske loopt.