1909 Mariaplein 6 (Berg en Dalse weg)
Het gebouw is ontworpen door architect Willem Gerhardus Welsing, (Arnhem, 14 december 1858 – aldaar, 1 januari 1942). Zie voor een beschrijving van Welsing wikipedia.
In 1906 had architect Welsing zijn eerste winkel gebouwd voor de Gruyter aan de Bovenbeekstraat in Arnhem. Het pand is tegenwoordig Rijksmonument. Daarna werd hij huis-architect, waarbij hij de nodige winkelsk, fabrieken en huizen voor de familie de Gruyter zou ontwerpen. (https://www.hendrickdekeyser.nl/architecten/willem-g-welsing)
“De WINKELWONING is gebouwd in 1919 in opdracht van de firma P. de Gruyter & Zn. door W.G. Welsing in een stijl die invloeden vertoont van Art Deco. De Arnhemse architect Welsing ontwierp in 1906 in Arnhem zijn eerste winkelpand voor het kruideniersbedrijf De Gruyter. Daarna werd hij de huisarchitect van De Gruyter.
Van 1915 tot 1925 werkte het architectenbureau van Welsing alleen maar voor De Gruyter. Het meest opvallende aan het pand en typerend voor de verschillende vestigingen van De Gruyter is het gebruik van de blauw en goud geglazuurde tegels in de omlijsting van deuren, vensters, pui en borstweringen. De tegels werden volgens een bepaald procedé vervaardigd in Frankrijk. In het interieur is achter een wand van gipsplaten het figuratieve tegeltableau op de achterwand van de winkel bewaard gebleven.” (Rijksmonumentenlijst, met een uitgebreide beschrijving)
In Nijmegen kennen we Welsing in ieder geval nog van:
- Oranjesingel 41, de villa voor N. Dreesmann
- De Vroom en Dreesmann uit 1916
Verbouwing 1937
Hoewel de geschiedenis van dit gebouw nog niet uitputtend is onderzocht, is er in ieder geval in 1937 sprake van een verbouwing:
“Verbouwing Firma de Gruyter aan het Mariaplein
Het interieur van het filiaal der fa. P. de Gruyter aan het Mariaplein heeft een grondige vernieuwing ondergaan. Nieuwe vloeren zijn aangelegd, nieuwe koperen voorraadbakken aangebracht, nieuwe toonbanken geplaatst, kortom het oude is niet meer te herkennen. Ongetwijfeld heeft de firma door deze vernieuwing haar belangen en die harer cliënt1ele een goeden dienst bewezen.
Vooral de omwonende huismoeders raden wij aan deze verandering eens gauw te gaan bewonderen.
De verbouwing geschiedde door de fa. de Groot, v. Welderenstraat, terwijl de fa. Vreeman, v. Welderenstraat, zorgde voor de electrische installatie.” (De Gelderlander 4/11/1937)
Rijksmonument
Het gebouw is een Rijksmonument met als waardering:
“WINKELWONING uit 1919 in opdracht van de firma P. de Gruyter & Zn. door W.G. Welsing.
- Van architectuurhistorische waarde als een in exterieur goed en gaaf voorbeeld van een winkelwoning met Art Deco-invloeden met esthetische kwaliteiten in het ontwerp zoals een bijzondere hoofdvorm, een rijke ornamentatie en bijzonder materiaalgebruik. De winkelwoning is bovendien van belang als onderdeel van het oeuvre van architect W.G. Welsing, die in de periode 1915-1925 alleen voor De Gruyter bouwde.
- Van stedenbouwkundige waarde vanwege de markante ligging aan het stervormige Mariaplein, een belangrijk stedenbouwkundig onderdeel van het laat 19de-eeuwse uitbreidingsplan dat werd uitgevoerd na de afbraak van de vestingwerken en is gebaseerd op de ontwerpen van Bert Brouwer. Het pand ligt binnen het beschermde stadsgezicht.
- Van cultuurhistorische waarde vanwege het uiterlijk en de bestemming, welke verbonden is met een economische en culturele ontwikkeling nl. de bouw van De Gruyter kruidenierszaken door heel Nederland door één architectenbureau, dat daarbij overal een herkenbare stijl hanteerde met onder andere een gevelbekleding van geglazuurde tegels.”
Wonen in Nijmegen 