Sans Souci, hoek Parkweg - van Berchenstraat (april 2024)
#Nijmegen, Centrum, Kunstwerken

Van Berchenstraat architect van der Waarden

1889 Van Berchenstraat 31-35 Parkweg 1 (en Van Berchenstraat 21-29)

Hoek Parkweg en Van Berchenstraat (april 2024)
Hoek Parkweg en Van Berchenstraat (april 2024)

2 wandtekens herinneren aan de panden op de hoek van de Parkweg en Van Berchenstraat aan de molen Sans Souci. Deze woningen zijn gebouwd voor de weduwe van der Waarden door de bouwdkundige van der Waarden.

In 1880 werden bouwterreinen uitgegeven na de sloop van de vestingwerken. De daadwerkelijke bouw liep vertraging op, omdat de molen op de St. Jacobsmolen niet gesloopt kon worden. Voor het verhaal van de molen zie het artikel hieronder.

De St. Jacobsmolen, ook Polmolen "Sans Souci" genoemd, met handgeschreven verklarende tekst: “Molen op de wal der vesting. Berucht omdat de molenaar hem niet wilde laten onteigenen. Gekocht op speculatie door tante Sien, die er huizen bouwden aan de Walstraat. Een molentje staat nog op een der huizen” (Tante Sien, Clasina Barbara Philomena Felet, was de vrouw van Lambertus Theodorus van der Waarden), 1882-1885 (Gerard Korfmacher via F475531 RAN)
De St. Jacobsmolen, ook Polmolen “Sans Souci” genoemd, met handgeschreven verklarende tekst: “Molen op de wal der vesting. Berucht omdat de molenaar hem niet wilde laten onteigenen. Gekocht op speculatie door tante Sien, die er huizen bouwden aan de Walstraat. Een molentje staat nog op een der huizen” (Tante Sien, Clasina Barbara Philomena Felet, was de vrouw van Lambertus Theodorus van der Waarden), 1882-1885 (Gerard Korfmacher via F475531 RAN)

In 1887 vindt de veiling van de molen alsnog plaats. Hij wordt dan op 16 mei verkocht voor f.4900 aan “Tante Sien”, de weduwe Van der Waarden. De kopers zijn bereid de molen met de gemeente te ruilen tegen een bouwterrein van ongeveer 800 c.A., met 30M. gevelbreedte aan de van Berchenstraat. Daarop wordt de molen op 18 juni voor f50,- verkocht.

In 1888 krijgt Christina Barbara Philomina Felet, voormalige koopvrouw en weduwe van winkelier Lambertus Theodorus van der Waarden vergunning tot het bouwen van 3 huizen aan de Van Berchenstraat. Deze woningen zijn gebouwd door de bouwkundige Van der Waarden, een achterneef van Lambertus.

De Gemeentelijke Monumentenlijst “De woningen zijn uitgevoerd in een eclectische bouwstijl waarin verschillende historische bouwmotieven zijn gecombineerd en toegepast.” Hierbij wordt verder een uitvoerige beschrijving van het pand gegeven.

Tegenwoordig zijn de panden als kamers verhuurd.

Ook de naastgelegen panden Van Berchenstraat 21 -29 zijn gebouwd in opdracht van de weduwe met Van der Waarden als architect.

St Jacobstoren en St Jacobsmolen

De St. Jacobstoren is in de 16e eeuw gebouwd, het meeste zuidelijke restant van de stadsmuur. Daarop stond de St. Jacobsmolen, die de bijnaam Sans Souci kreeg vanwege het conflict tussen de gemeente en de molenaar. Het torentje uit de jaren 70 is een herinnering aan deze molen.

Gemeentelijk Monument

Het pand is een gemeentelijk monument. Als waardering:

“Architectuurhistorische waarde vanwege het nog gave exterieur en het grotendeels nog aanwezige interieur (op basis van het locatiebezoek aan de Van Berchenstraat 35 en Parkweg 1) met diverse oorspronkelijke interieurelementen zoals deurlijsten, stucplafonds, schouwen en raamkozijnen.
Stedenbouwkundige waarde vanwege de beeldbepalende ligging op de kruising van de Van Berchenstraat, Parkweg, Regulierstraat en Eerste Walstraat; als onderdeel van de eerste stadsuitbreidingen van Nijmegen na de sloop van de vestingwerken en de ligging aan het Kronenburgerpark. Cultuurhistorische waarde vanwege de connectie tussen het pand en de historische St. Jacobsmolen die op deze locatie heeft gestaan, waaraan de gevelstenen herinneren.”

Wandtekens Sans Souci

Sans Souci, hoek Parkweg - van Berchenstraat (april 2024)
Sans Souci, hoek Parkweg – van Berchenstraat (april 2024)
Sine Cura, Van Berchenstraat (april 2024)
Sine Cura, Van Berchenstraat (april 2024)

2 gevelstenen herinneren aan de voormalige molen.

Gevelsteen hoek Parkweg-Van Berchenstraat

Op de hoek van de Parkweg- Van Berchenstraat is boven de deur een gevelsteen ingemetseld van de molen Sans Souci, waarbij het nog maar 2 wieken heeft. Dit is een herinnering aan de molen die op de St. Jacobstoren stond.

Gevelsteen Sine Cura van Jac. Maris

Van Berchenstraat 31

Maris ontwierp voor Jan Brinkhoff de gevelsteen op Van Berchenstraat 31. Het hangt naast de voordeur van de woning, waar hij in 1958 (MCMLVIII) ging wonen. Brinkhoff was hoofdredacteur van historische vereniging Numaga en schrijver van boeken over de geschiedenis van Nijmegen. Hij vernoemde zijn woning naar de molen, waarbij hij het Franse Sans Souci vertaalde naar het Latijnse Sine Cure (beide betekenen: “zonder zorg”).

(Overige) Bronnen en Verder Lezen

Herinnering aan een walmolen, Noviomagus en dan vooral de bijdrage van Rob Essers. Hierin ook een link naar de winkel van Van der Waarden.

https://www.marishuis.nl/jac-maris/werken-jm/openbare-werken/nijmegen/sine-cura

Van der Waarden Architect Nijmegen

OVER Wijnandus Johannes Hermanus van der Waarden (Nijmegen, 15 november 1860 – Nijmegen, 25 september 1930) Wijnandus Johannes Hermanus van…

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.