Ambachtsschool/ Stedelijk Gymnasium

De eerste Nijmeegse Ambachtsschool, opgericht door de Vereeniging Ambachtsonderwijs voor Nijmegen in 1901 en (aansluitend) gebouwd in opdracht van het gemeentebestuur naar ontwerp van gemeentearchitect ir. Jan Jacob Weve. Op de voorgrond de rails van de kolentram voor het vervoer van de steenkool van het station naar de Centrale aan de Waalkade, Nieuwe Marktstraat 12, 1919 (Born via F38489 RAN)

De ambachtsschool was de eerste technische school van Nijmegen, door de gemeente opgericht. Door de opkomst van de industrie was er in Nijmegen een grote behoefte aan technisch personeel ontstaan.

Ambachtsschool, stedelijk gymnasium vanaf Snelbinder (oktober 2022)

In de loop der tijd waren er de nodige verbouwingen. In 1928 is de watercentrale bij deze school getrokken, waarbij het gebouw in 1938 met een verdieping werd verhoogd. Als verbinding is een trappenhuis gebouwd, ontworpen door de bekende Nijmeegse architect Estourgie.

Waarom een ambachtsschool?

Vooraf

Voordat er een ambachtsschool werd opgericht, werden er vanaf 1850 tekenlessen gegeven. Aanvankelijk hadden B en W al eerder in de 19^e eeuw besloten tot de oprichting van een tekenschool, maar in 1824 werd besloten om de oprichting uit te stellen tot een financieel gunstiger tijd. In 1850 komt er uiteindelijk een ambachtsschool. Deze heeft 3 onbezoldigde docenten, waarvan er 2 sowieso al in dienst zijn van de gemeente.

Ontstaan van de Ambachtsschool in Amsterdam

In de 19^e eeuw ontstaat, door nieuwe vormen van bedrijvigheid, behoefte aan goed opgeleide werklieden. Naast de tekenschool, die meestal avondonderwijs geeft, ontstaat in 1844 in Amsterdam de ambachtsdagschool. Van daaruit verspreid dit schooltype zich vanaf 1870 over heel Nederland, echter wel vooral in de steden. Arnhem had in 1874 haar eerste Ambachtsschool. In 1894 waren er nog 15 scholen met 2295 leerlingen; 10 jaar later -in 1904- zijn beide aantallen verdubbeld: 32 scholen met 4567 leerlingen.

1901 Opening Ambachtsschool in Nijmegen

De ambachtsschool was de eerste technische school van Nijmegen, door de gemeente opgericht vanwege de grote behoefte aan technisch personeel op het moment dat in Nijmegen steeds meer industrie ontstond. In de beginjaren kon je er leren voor timmerman, smid/bankwerker, schilder of meubelmaker. Later werden het aantal beroepen uitgebreid.

De oorspronkelijke school bestond uit de twee puntdaken met aan weerszijden nog een uitbouw van 2 ramen. Dit gebouw is in 1901 ontworpen door J.J. Weve. Let daarop op de gevel, waarin op twee blokken Ambachts en Onderwijs staat weergegeven en daarbinnen nog een blok met het jaartal van de oprichting.

Aanvankelijk werden hier alleen de praktijklessen gegeven, terwijl de theorielessen nog in de gemeentelijke burgeravondschool werd gegeven.

1930 Vergroting

Ambachtsschool; rechts de gashouder, ca. 1930, Nieuwe Marktstraat 12 (GN9675 RAN)

De school begon al gauw te klein te worden. Er kwamen steeds nieuwe vakken bij, zoals electrotechniek, die een eigen praktijklokaal nodig hadden. Zowel links als rechts (noord- en zuidkant) kwamen er nieuwe lokalen, waarmee de gevel bijna 2 keer zo lang werd. Daarbij was de aanbouw in dezelfde stijl als het oorspronkelijke gebouw gemetseld, zodat het lijkt alsof het in 1 keer is gebouwd.

1938 Trappenhuis

In 1938 komt er aan de rechterkant een nieuw trappenhuis, dat ontworpen is door architect Charles Estourgie.

Vanaf 1953 ging het schooltype ambachtsschool over in de LTS.

1967: Uitbreiding

In de jaren zestig vond een grote uitbreiding plaats: dit is het lichte gebouw. Dit gedeelte is ontworpen door de zoon van Estourgie: Charles Estourgie Jr. Daarbij kwam de ingang aan de andere kant, de Kronenburgersingel, te liggen. Dan heeft het de naam Technische School “De Kronenburg”.