1910 Groenestraat 229-231 Hazenkamp/Willemskwartier

Op het moment dat de Groenestraatkerk in 1909-1910 gebouwd werd, lag het in vrijwel landelijk gebied. Hij was dan ook “op de groei” gebouwd voor de arbeiders die in onder andere de Willemskwartier en Hazenkamp zouden komen te wonen. Het is gebouwd naar het ontwerp van architect Albert Margry. De kerk werd bekostigd door een schenking van de Kerkbouw-stichting.

Een van de opvallende kenmerken van deze kerk zijn de twee ongelijke torens. De linker toren is 56 meter en is daarmee na de Sint Stevenstoren de hoogste kerktoren van Nijmegen. Het is een neogotische kruisbasiliek: daarbij heeft het middenschip twee lagere zijbeuken. Een dwarsbeuk maakt dat de kerk de vorm van een kruis krijgt.

Een voorpost in landelijk gebied

Op het moment van bouwen lag het nog in landelijk gebied, bij het buurtschap St. Anna. De processie vanwege de inwijding (zie het artikel hieronder) maakt de grenzen van de parochie duidelijk: Willemskwartier (of in ieder geval de driehoek Willemsweg-Graafsweg-Groenestraat) en St. Anna (of in ieder geval de driehoek St. Annastraat- Oude Molenweg (waarbij uitgegaan is dat in het artikel genoemde Molenweg slaat op de oude naam van deze weg)-St. Jacobslaan-Hatertse weg).

De arbeiderswerk dateert vanaf 1917, Smit is enkele jaren na de inhuldiging van de Antoniuskerk begonnen. Waarom zo’n grote kerk?

De pastoor van Antonius Abt in Hatert noemde 3 redenen, welke hij in een brief aan de bisschop mgr. v.d. Ven schreef:

• De verwachte stadsuitbreiding van Nijmegen,
• de parochiekerk in Hatert was te klein geworden
• de parochianen te St.Anna wonen op meer dan een uur van hun kerk. Hierdoor kunnen zij, maar ook de pastoor, soms moeilijk hun kerkelijke plichten vervullen.

Het bisdom ging akkoord. Als bouwpastoor werd Nicolaas van Erp uit Tilburg benoemd. De Fraters van Tilburg zijn vooral bekende vanwege hun rol in het onderwijs, waarbij zij meerdere scholen hebben gesticht en een eigen onderwijsmethode hadden. Bij het 25-jarig jubileum noemt de Gelderlander de “langdurige ongesteldheid” van van Erp.

De eerste steenlegging vond plaats op 24 mei 1909, waarbij de “eerste steen” legging plaats vond op 10 juli 1910. Bij het 25-jarig jubileum noemt de Gelderland de kerk een “voorpost” (De Gelderlander 20/7/1935).

Schenking van Grewen

De kerk is gewijd aan Antonius van Padua. Dit heeft te maken met het feit dat de bouw is gefinancierd door een schenking van Joannes Petrus Grewen (Rotterdam, 5 januari 1839 – 17 november 1910), een effectenmakelaar die Antonius bijzonder vereerde. Zijn Grewenfonds schonk f175.750 voor de bouw van de kerk.

Hij had reeds een kerk aan Bisschop ’s-Hertogenbosch geschonken: aanvankelijk wilde hij een ziekenhuis aan het bisschop Haarlem schenken als dank voor de goede zorgen die zijn overleden vrouw gedurende haar ziekte had gekregen. In 1906 richtte hij het Grewenfonds op, waarin hij 1 miljoen gulden stortte. Aangezien het bisdom Haarlem zeer inhalig bleek, werd het bisdom ’s Hertogenbosch benaderd of zij een kerk ten geschenke wilde krijgen. Voorwaarde was dat de kerk vernoemd werd naar Antonius van Padua. Albert Margy was degene die contact opnam met het bisschop, hij was een aangetrouwde neef van Grewen.

Bij het overlijden van Grewen kwam zijn nalatenschap in de Kerkbouw-stichting. Ook bij de schenkingen vanuit de Kerkbouw-stichting was de voorwaarde dat deze vernoemd werden naar Antonius.

Veel van deze kerken zijn ontworpen door leden van de familie Margry. In Nijmegen kennen we naast de Groenestraatkerk ook de Antonius van Paduakerk. Deze kerk is ontworpen door Jos Margry, de zoon van Albert.

Het Ontwerp van de Groenestraatkerk

Een van de opvallende kenmerken van deze kerk zijn de twee ongelijke torens. De linker toren is 56 meter en is daarmee na de Sint Stevenstoren de hoogste kerktoren van Nijmegen.

Het is een neogotische kruisbasiliek: daarbij heeft het middenschip twee lagere zijbeuken. Een dwarsbeuk maakt dat de kerk de vorm van een kruis krijgt.

Het krantenartikel met een uitgebreide beschrijving van de kerk en de inwijding is vanwege de lengte in dit artikel achteraan opgenomen.

Vervolg

Bij de kerk, de pastorie met leslokalen ontstond naar goed katholiek gebruik een complex van rooms-katholieke gebouwen met een klooster en scholen. In 1937 kwam er een kapel naar ontwerp van C. Pouderoyen.

Tegenwoordig is het een van acht kerken van de Heilige Drie-Eenheid parochie.

De kerk is gebouwd in neogotische stijl. Het heeft 2 torens, van ongelijke hoogte. De hoogste toren is 56 meter. De glas-in-lood ramen van het koor zijn gemaakt door Frans Nicola & Zonen uit Roermond.

Rijksmonument

Zowel de kerk als de pastorie zijn Rijksmonument. Met als waardering voor de kerk:

“- Van architectuurhistorische waarde als typisch voorbeeld van een in navolging van Cuypers gebouwde neogotische kerk van het type kruisbasiliek. Bij het ontwerp heeft Margry consequent met maten en verhoudingen gespeeld. Ondanks de vele aan- en uitbouwen en hun grote gevarieerdheid heeft dit toch een zeer harmonieus en evenwichtig beeld opgeleverd. Hoewel de stad Nijmegen in de late negentiende en vroeg twintigste eeuw een hoge concentratie aan religieuze gebouwen en complexen kende en daar zelfs landelijke bekendheid aan ontleende, is dit aantal inmiddels sterk gedaald. In feite is deze kerk met bijbehorende gebouwen de enige neogotische kerk welke niet alleen compleet bewaard is gebleven, maar ook als onderdeel van een heel ensemble is ontworpen. Van belang zijn ook de genoemde onderdelen in het interieur.

– Van stedenbouwkundige- en ensemblewaarde als krachtig herkenningspunt in het silhouet van de Groenestraat. Het maakt deel uit van een, ondanks de sloop van enkele bouwdelen, omvangrijk complex aan de Groenestraat/Dobbelmannweg.

– Van cultuurhistorische waarden voor de religieuze en algemene ontwikkeling van de stad Nijmegen. De kerk vormt een nog intact en functioneel onderdeel uit deze geschiedenis. Door de situering vormt de kerk een duidelijk herkenbaar en oorspronkelijk onderdeel van een groot religieus complex aan de Groenestraat/Dobbelmannweg. De kerk heeft eveneens een cultuurhistorische waarde door de wijding aan St. Antonius van Padua, een vermoedelijk opgelegde wijding als gevolg van een schenking uit het St. Antonius- of Grewenfonds, gesticht door de Rotterdamse mecenas Grewen. Deze had goede contacten met Margry.”

Albert Margry

Albertus Arnoldus Johannes (Albert) Margry (Harderwijk, 30 april 1857 – Rotterdam, 27 oktober 1911).

Naast de kerk en pastorie ontwierp hij ook de achter de kerk gelegen klooster de Filles de Marie en de school aan de Dobbelmannweg.

Albert Margry ging aanvankelijk bij zijn oudere broer Evert Margry werken. Tevens associeerde architect J.M. Snickers zich met hun architectenbureau. In 1909 werd de samenwerking met Snickers weer ontbonden.

Zijn zoon Jos Margry ontwierp de Antonius van Paduakerk uit 1917. Deze werd gebouwd met een schenking van de Kerkbouw-stichting.

In de tweede helft van de 20^e eeuw is het bureau samengegaan met andere architecten, waarbij de naam van de architect werd toegevoegd: Jacobs, Turns en Hostings; tegenwoordig is het MAS architecten.

Een lijst van zijn werken is te vinden op wikipedia

Bij de inwijding

Het PGNC plaatst bij de inwijding in augustus 1910 het volgende artikel:

“De Nieuwe St. Antoniusk-kerk.

Onder groote belangstelling, in tegenwoordigheid van een talkrijk en geestdriftig publiek, deed gisternnamiddag Z.D.H. Mgr. W. v.d. Ven, bisschop van ’s Hertogenbosch, zijn plechtigen intocht in de nieuwe parochie St. Anna ter inwijding der voltooide St. Antoniuskerk aan de Groenestraat.

Bij aankomst in de kom van ’t dorp ten ongeveer 6 uur, werd de kerkvorst door de feest-commissie ontvangen en bij monde van haar voorzitter, den heer W. van Eyndhoven, verwelkomd, terwijl het dochtertje van baron van Hövell tot Westerflier Mgr. een bloemstuk aanbood. Het zangkoor der kerk, versterkt met de beste krachten uit ’t kerkkoor der kerk aan de Kraaijenhofflaan, voerde onder leiding van den heer G.W. Jansen, een door dezen laatste gecomponeerd “Ecce Sacerdos” voortreffelijk uit, waarna zich de stoet in beweging zette. Deze nam de volgende route: beginpunt Kerk, vandoor tot de St-Annastraat, Molenweg, St. Jacobslaan, Hatertsche weg, St. Annastr.; Groenestraat, Willemsweg, Graafsche weg, Groenestraat, Pastorie. De stoet, geëxorteerd door een afdeeling marechaussée’s te paard, was zeer mooi en bestond uit eene eerewacht van ruiters, een 40-tal berijders van smaakvol versierde fietsen, ruim 100 bruidjes, allen in rijtuigen en de in vier districten gerangschikte parochianen. Het glanspunt in den stoet was een groote met levende bloemen en planten versierde praalwagen, waarop een Franschen steen- marchanchie- ververvaardigd beeld van St. Antonius van Padua, den schutspatroon der kerk, een prachtig werkstuk van den Rotterdamschen architect A.A.J. Margry, die tevens ook de bouwmeester is der nieuwe kerk. Voor den stoet uit ging een heraut, en de fanfare “Canisisus” der Kath. Gezellenvereeniging voerde op den langen tocht door de met eerebogen en vlaggen getooide parochie hare schoonste nummers uit.

Na een kleine halte in de nabijheid van ’t klooster van Brakkestein, waar Z.D.H. werd toegesproken door de geestelijkheid en studenten, bij monde van hun directeur, en de zangers een “Jublilate” zongen, arriveerde men te ongeveer 8 uur aan de pastorie, waar de bisschop werd ontvangen door den pastoor der kerk, den Z.Ew. heer van Erp, een brede schare van geestelijken, onder wie wij den H.Ew. heer Deken, mgr. Bronsgeest, opmerkten, en de zangers weer een mooi nummer uitvoerden. Hierop richtte de bisschop het woord tot de voor de rijk versierde kerk en pastorie verzamelde menigte om dank te brengen voor de zoo schitterende ontvangst en de parochianen geluk te wenshen met hun nieuw tempelgebouw, waarna de stoet werd ontbonden.

Vermelding verdient dat de bloemen- en plantenversiering en het vele en fraaie schilderwerk geheel belangeloos werd uitgevoerd door de firma Jansen-Miggels en den heer G.Th. v. Marwijk.

Hedenmorgen ten 7½ uur had de plechtige inwijding van het nieuwe kerkgebouw plaats, waarvan wij de volgende beknopte beschrijving geven:

De statige St. Antoniuskerk vormt het middelpunt van een uitgebreid complex gebouwen, dat op grootsche wijze belooft het centrum te worden van een nieuw stadsgedeelte van Nijmegen. Zij is geplaatst op pl.m. 15 Meter van de straat en met de façade daarheen gekeerd, waarvan de monumentale hoofdtoren, oprijzende naast de middenbeuk, indruk maaakt tegenover den van Nijmegen komende Willemsweg, aldus èn het gebouwensamenstel èn den weg beheerschend.

De kerkbouw is een rijk opgevat ontwerp in vroeg middeleeuwsch karakter. Het driebeukig plan heeft den kruisvorm en verkrijgt in die kruisarmen eene binnenbreedte van bijna 28M., doordien het 10 M. breede middenschip daar ter wederzijden met twee hoofdbeukvakken wordt uitgebreid; bovendien gaat daar de achterzijdebeuk nog met een vak om, zoodat eene grootsche ruimte-ontwikkeling is verkregen, die het oog op de altaren vrij laat. De groote toren verheft zich voor de linkerzijbeuk, zoodat het middenschip tot de façade is doorgetrokken en daar de volle breedte in drie portalen met kolonnade en frontalen ingeddeld, ingang geeft tot de kerkruim, terwijl daarboven ook over de volle breedte zich het zangkoor ontwikkelen kon.

Het eerstvolgend hoofdbeukvak is buiten de zijbeuken nog met twee hoog opgaande kapellen uitgebreid, waarvan de linker- ten deele gedekt door den toren- de doopkapel en de rechter- vrij uitgaande-  de afzonderlijke kapel voor den Patroon der Kerk, om aan devotie tot dezen Heilige ruimer gelegenheid te geven.

Hoofd- en zijbeuken zijn aan de koorzijde veelhoekig omsloten en de sluitwand der absis zelve is een open kolonnade, rustend op slanke pijlers, waarachter een omgang, die in verband staat met de Sacristie aan de eene zijde en aan de andere met een Oratoire der Zusters, die haar in de onmiddelijke nabijheid gelegen Gesticht daarmede door een kloostergang verbonden zien. De toren gaat in massale vormen op tot den nok van het middenschip, vanwaar hij, door beëindiging der steunbeerin in steenen spitsen, overgaat in een ongelijkzijdig achtkant, waarvan de groote zijden in open kolonnades en sectiel-wijzerplaten de klokkenverdieping teekenen.

Voor het rechterzijschip stamt de kleinere traptoren, bekroond met zadeldak en spits en die, evenals de kapellen in het priesterkoor, door een galerijversiering onder de gootlijst, bij die bekroning een feine detailleering van den breeden hoofdvorm toont. Op de viering der daken van middenschip en kruisarmen rijst bovendien de slanke, hoogopgaade Angelustoren.

Aan de linkerzijde leunen zich, tusschen kruisarm en doopkapel, twee ruime Catechismuskamers tegen de zijbeuk aan. De geheele bouw is met steenen kruisgewelven overspannen, waarvan de druk aan de buitenzijde door slanke luchtbogen wordt geschoord.

Draagt het uiterlijk door zijn krachtige vormen en degelijk materiaal, waarbij in ruime mate van hardsteen voor afdekkingen werd gebruik gemakt, een solied karakter, aan het inwendige is door onderdeeling en intonatie een intiem karakter gegeven, dat tot ernstige steuning wekt. Daarbij is een zachtgele lichttempering verkregen, die aangenaam aandoet, vooreerst door toepassing van gelen verblendsteen voor alle pilasters, lijsten, kolonneindeeling en gewelfribben alsook door een rondgaande lambriseering van deze steen, gestoken door een lijst van fijngetinte Bricorna en verder door de beglazing der vensters met lichtgetint Cathedraalglas, in lood gezet in rustig dessin.

De hoofdbeuk rust op 4 groote en 10 kleine kolommen, allen van Reffroysteen en de afsluiting der absis op kolommen van gepolijst rood Saksisch graniet, welke allen door karaktervol gebeeldhouwde kapiteelen zijn gedekt.

Het geheele beeldhouwwerk der kerk prijkt in het priesterkoor met zinnebeeldige voorstellingen van het H. Sacrement. Naast de kerk en in verbinding daarmede staat op ongeveer gelijken afstand van de straat de ruime Pastorie met haar silhoutte-vol spel, die zich geheel aansluit bij de vormen van den kerkbouw en toch haar zelfstandig woningtype behoudt.

Het uitgebreide terrein wordt omsloten door een karaktervol gesmeed ijzeren hekwerk aan de Groenestraat en ter zijde, waarin de noodige breede inrijpoorten en toegangen, of verderop door een muurwerk, dat zich ook voortzet langs den bouw van het aan de zijstraat- den Dobbelmannweg- liggende gesticht met scholen der Fransche Zusters (Filles de Nôtre Dame), die daar onder den naam van haar Patronesse, de gelukzalige Jeanne de Lestonac, onderwijs geven aan de vrouwelijke jeugd der Parochie.

Architect van dezen bouw is de heer A.A.J. Margy te Rotterdam; aannemer de heer N.J.H. van Groenendaal, te Breda; hoofdopzichter van de kerk de heer A.B. Nuyten en tweede opzichter de heer C. Roffelsen, terwijl het toezicht op den bouw van klooster en scholen was opgedragen aan den heer van Lieshout.” (PGNC 9/8/1910)

Kerkhof

Een mooie plek binnen de Hazenkamp is het kerkhof achter de kerk. In 1909 vroeg pastoor N.J. van Erp van de parochie H. Antonius en St. Anna toestemming om een begraafplaats aan te leggen bij kerk. Daarop verleende het gemeentebestuur toestemming en in 1910 was de eerste begrafenis. Daarna is het kerkhof twee keer uitgebreid.

Bronnen

h3eenheid, de site van de huidige parochie

https://nl.wikipedia.org/wiki/Groenestraatkerk

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kerkbouw-stichting

https://nl.wikipedia.org/wiki/Fraters_van_Tilburg

https://nl.wikipedia.org/wiki/Albert_Margry

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kruisbasiliek

https://www.noviomagus.nl/Vrij/Groenestraatkerk/GroenestraatkerkCat.html, met veel foto’s

Willemskwartier

De Willemsstraat wordt in 1895 al genoemd, waarbij de naam in maart 1904 wordt gewijzigd naar Willemsweg. Het is niet…

6 juni 202523 augustus 2025

Pensionaat Instituut Johanna de Lestonnac archtect J. Margry, later bewaarschool architect vd Boogaard

In 1912 vindt uitbreiding plaats van het katholieke complex aan de Dobbelmannweg door de bouw van een pensionaat: Instituut Johanna…

14 maart 20248 maart 2025

Geschiedenis van de Agnes Reiniera-school in Nijmegen

Uit dankbaarheid voor de geboorte van zijn tweeling schenkt Rutgers van Rozenbrug 1.000 gulden aan de vereniging voor het bouwen…

30 juli 2025

1921 Groenestraat 227 (afgebrand/gesloopt 1980)

Op 7-9-1920 besteedt architect A. v.d. Boogaard “Het bouwen eener zevenklassige school met lokaal voor vrije- en ordeoefeningen” aan in opdracht van het Bestuur der Vereeniging tot Stichting en Instandhouding eener R.-K. Bijz. Jongensschool te St. Anna (Nijmegen).

J.L. van Mulukom, pastoor van de Groenestraatkerk, legt op 5 november 1920 de eerste steen. Op 6 mei 1921 vindt de inzegening plaats. Het krantenartikel is hieronder weergegeven.

In zijn toespraak onderstreept van Mulukom het belang van het Katholiek onderwijs. De Propagandaclub “St. Antonius” had in maart 1920 nog een “ernstige waarschuwing” in de Gelderlander (25/3/1920) laten plaatsen: de Sociaal-Democraten verzamelen handtekeningen voor de totstandkoming van een openbare school. “Daar binnen korten tijd zal worden overgegaan tot het bouwen van een Roomsche school in genoemde parochie, bestaat er niet de minste reden op die lijst Uw handteekening te plaatsen”.

F.H. Dekkers, de eerste hoofdonderwijzer

F.H. Dekkers was het eerste hoofd van de school. Hij was zijn loopbaan begonnen in St. Antonius en Boxmeer. Daarna werd hij aangesteld aan de openbare school aan de Verlengde Groenestraat, toen nog in “Hatert” (De Gelderlander 1/6/1934). In 1921 werd hij aangesteld als hoofd van de St. Jansschool. Van Mulukom refereert in zijn toespraak bij de inzegening dat Dekkers nog geen ervaring had met een Bijzondere school. In 1933 werd Dekkers hoofd van de St. Antoniusschool aan de Verlengde Groenestraat .

De St. Antoniusschool was daarbij overgegaan van een Openbare naar een Bijzondere, R.K.- school. Zowel de St. Jansschool als de de St. Antonius vielen onder het Bestuur der Vereeniging tot Stichting en Instandhouding eener R.K. Jongensschool. F. Puts is zijn opvolger aan de St. Jansschool (De Gelderlander 12/6/1933).

Bij zijn 40-jarig onderwijzersjubileum in 1934 staat dat hij in de avonduren tevens tuinbouwleraar was. Hij heeft 11 kinderen, waarbij er 3 in het onderwijs werkzaam zijn en 2 een religieuze roeping hadden.

Vervolg

Een mooi artikel met veel foto’s over de herinneringen van Cees de Vos is te lezen op Noviomagus en daarbij de reacties.

Het is mij (RE) nog onduidelijk tot welk jaar het gebouw gediend heeft als school. In 1980 brandt de oude school af. Het gebouw was op dat moment bezet door krakers.

Bij de Opening

Op 6 mei 1921 (De Gelderlander 3/5/1921) is de nieuwe school ingewijd. Na de plechtige inzegening door van Mulukom neemt hij het woord:

“Het is met zeer veel blijschap en voldoening dat ik als voorzitter deze schoolvereeniging het woord neem. Deze dag is immers de bekroning van heel wat moeite en zorgen maar is tevens het hoopvol begin van een werk dat van onberekenbaren invloed zal zijn voor deze parochie en voor de geheele gemeente. De christelijke school toch en vooral de Katholieke school, zooals wij thans de eer hebben er een te gaan openen, is het machtigste middel om Christus den weg te banen in de harten, in de huisgezinnen en in de maatschappij. De Katholieke school is dus ook het machtigste middel om de grondslag te leggen voor het herstel der ontredderde maatschappij die alleen in Christus hersteld kan worden en is dus ook speciaal voor deze parochie het onmisbaar middel om geloof en godsdienst te beveiligen tegen de vijanden van Christus en Zijne leer. De voortgang welke de kwade tijdgeest ook hier rondom ons doet, maakt het meer en meer nodig dat de beginselen van ons H. Geloof en een echte Katholieke geest, gezindheid en ware christelijke deugd dieper en vaster in de harten der opgroeiende Katholieken worden gelegd dan vroeger noodig was om dat geloof te bewaren.

De Kerk heeft steeds begrepen welken invloed de school kan hebben op de jeugd en dus de toekomst van een volk, vandaar dat zij steeds bijzondere zorgvuldigheid heeft getoond voor de volksscholen, welke zij het eerst in het leven riep en die zij altijd heeft gezien als bestemd om de jeugd niet alleen te onderwijzen in de beginselen der wetenschappen, maar ook dat dit onderwijs in alle opzichten Katholiek en godsdienstig zij. Zij verwierp daarom niet alleen alle ongodsdienstig, maar ook alle neutraal onderwijs.

Het ongodsdienstig onderwijs heeft zij steeds verfoeid als verderfelijk, het neutraal onderwijs heeft zij steeds afgekeurd als onvoldoende en gebrekkig; het eerste mocht door een Katholiek nooit worden aangewend het andere slechts bij gebrek aan beter. Ware deugd en zedelijkheid wordt alleen door ons H. Geloof voortgebracht, onderhouden en vermeerderd. Paus Pius IX z.g. zeide: Weshalve de Kerk volgens het provinciale Concilie nimmer een andere opleiding der jeugd heeft gekend dan welke met de wetenschap der natuurlijke dingen en het doel en de verrichtignen van het maatschappelijk leven ook het godsdienstig onderricht verbindt en daaraan de eerste plaats inneemt. In de scholen, zoo zeide Paus Pius IX, tot welke de kinderen van alle volksklassen toegang hebben, moet het godsdienstig onderricht een zoo voorname plaats in de opvoeding innemen en zoozeer alles beheerschen dat in vergelijking daarvan de overige kundigheden die er aan de jeugd worden geleerd, als bijzaken voorkomen.

Welken invloed de school kan hebben op de jeugdvorming, hebben ook de ongeloovigen steeds begrepen, ook zij spreken nog altijd van de school als een der krachtigste middelen tot veredeling van den volksgeest en tot vorming van het hart.

Dat mag niemand verwonderen, men behoeft maar even na te denken over den regelmatigen invloed welke de onderwijzer op het gemoed zijner leerlingen kan uitoefenen, doordat de leerling steeds het grootste gedeelte van den tijd onder diens invloed staat en hij trapsgewijze zijne ideeën in het gemoed der leerlingen kan inspreken. Ik behoef het u na dit alles niet meer te verzekeren dat ik mij als voorzitter met het geachte schoolbestuur verheug en als geestelijke en verantwoordelijke leider en herder dezer parochie mij dubbel verheug, dat wij vandaag mogen zeggen, wij hebben nu een zoodanige school niet alleen voor de meisjes, maar ook voor de jongens dezer parochie, als ook door de Kerk wordt gewijd, maar ook wij hebben zoodanige onderwijskrachten dat wij de godsdienstige opvoeding der vrouwelijke en mannelijke jeugd onzer parochie voor de toekomst verzekerd zien in den zin zooals de Kerk dat verlangt en de tijdsomstandigheden dat eischen, speciaal in een arbeidersparochie als de onze.”… hierna gaat Mulukom in op de schoolstrijd, vervolgens: “…Ik voel me daarom verplicht op dezen gewichtigen stond allereerst dank te zegeen aan de heeren van Dooren, den volijveren secretaris, den heer de Mul, den accuraten penningmeester, de heeren Th. Jansen en B. Len, die ook als leden van het Kerkbestuur terstond medewerkten om een terrein voor schoolbouw af te staan, voorts voor den aankoop van een terrein, groot 4 hectaren, welke ons bestuur voor een spotprijs door hun tactische bemiddeling kon aankoopen en aan de heeren V. Jurgens en F. Jurgens, welke alleen door hun klinkenden naam vertrouwen hebben gewekt toen het schoolbestuur hare leening, groot f 140.000, moest uitschrijven; op de tweede plaats een woord van dank aan het college van Burgemeester en Wethouders, speciaal aan den heer Vrancken, wethouder van onderwijs, en zijn collega den heer Busser, beiden hier tegenwoordig. Verder dank aan den inspecteur van het bijzonder onderwijs den zeereerw. heer Nabuurs, die ons steeds bereidwillig tegemoet kwam en ons door zijn heldere adviezen heeft bijgestaan, doch verhindert was hier tegenwoordig te zijn. Voorts ook dank aan den sympathieken en altijd dienstvaardigen inspecteur van het onderwijs, den heer Smits, die ons ook steeds op de meest voorkomende wijze ter wille was en verder ook dank aan allen die ons op financieele wijze steunden, speciaal de R.K. Spaarbank en de Eerste Roomsch Katholieke Levensverzekering, die beiden ons financieel steunden en voorts aan den heer Ridder de v.d. Schueren, die onze leening ondanks alle moeilijkheden zoo knap tracht te plaatsen.

Mede zeg ik dank namens het schoolbestuur aan den Hoogeerw. Heer Deken en aan den zeereerw heer Couwenberg en de beide heeren kapelaans voor hunne aanwezigheid. Een woord van lof mag ik niet onthouden aan den heer van den Bogaard, architect van den bouw, welke hier weer blijken heeft gegeven dat het bouwen van scholen hem best is toevertrouwd; ook den heer Wolf komt als opzichter van den bouw een welverdiend woord van lof toe voor diens practische werkzaamheden.

Mijne heren, alvorens deze plechtige bijeenkomst te beenidgen, heet ik mede namens het bestuur op bijzondere wijze welkom het onderwijzend personeel, de heer Dekkers, hoofd der school, de heer La Ruselle, v. Haaren en Courbois en de dames Leering en Kievits.

Mijnheer Dekkers, het schoolbestuur heeft gemeend in u den rechten man op de rechte plaats te vinden en u daarom uit 63 sollicitanten met algemene stemmen benoemd. Ofschoon de bijzondere school nimmer uw terrein van werkzaamheid was hebben wij geen oogenblik getwijfeld of u zoudt al het mogelijke doen om u voor uwe nieuwe taak te bekwamen en durven u daarom met gerustheid uw moeilijke taak toe te vertrouwen en het zal aan u niet liggen als deze kinderen geen ijverige en brave jongens worden. Wij wenschen u en uwe mede-onderwijzeressen toe dat gij lange jaren hier moogt werken met ons voor de geestelijke en stoffelijke belangen der jeugd der parochie.

Hiermede verklaar ik de St. Jansschool voor geopend en stel haar onder Gods bijzondere zegen; met opzet heb ik heden op den eersten Vrijdag der maand deze plechtigheid verricht en het H. Hart van Jezus hier plechtig geintroniseerd opdat allen, die hier binnentreden mogen zien dat hier de Christus heerscht als Koning en met Zijn leer en geloof, opdat allen die hier werken aan de belangen der jeugd mogen beseffen dat het hunne taak is de kinderen te voeren tot Hem, die gezegd heeft: laat de kinderen tot Mij komen en opdat de kinderen mogen begrijpen dat zij deze school bezoeken om Jesus den Kindervriend meer en meer te kennen en trouw te volgen. Zegene het Goddelijk Hart van Jesus deze school, wij bidden het mede door de voorspraak van Maria en van den H. Joannes de Dooper.

Den Hoogeerw. Heer Deken het woord nemend wenschte de parochie geluk met de opening dezer school en twijfelde niet of deze zou onder de sympathieke hoede van de zeereerw. heer pastoor veel nut voor de parochie afwerpen en wenscht dat zijn eerw. met het schoolbestuur lange jaren getuigen zouden zijn van den bloei van het zegenrijk werk.

Den heer M. Vrancken, wethouder van onderwijs, wenschte namens Burgemeester en Wethouders van Nijmegen geluk met de opening dezer school en prees den ijver en voortvarendheid van het schoolbestuur, om dat deze reeds de school konden openen op het tijdstip dat andere op te richten bijzondere scholen nog met de plannen bezig waren en roemde den bouw als een uiting van eenvoudige en practische inrichting.

Na een kort slotwoord van den voorzitter waren de plechtigheden geeindigd.

Het schoolgebouw is opgetrokken in grijze Waalklinkers, zonder onnoodige versiering en trekt door zijn eenvoud juist de aandacht, boven de hoofdingang is een hardsteen-naamplaat geplaatst met den naam der school daarin uitgehakt. Door een ruime vestibule komt men in den hoofgang waar rechts en links de leslocalen gelegen zijn, benevens een spreekkamer en een vertrek voor eventueel gebruik van een schoolarts voor geneeskundig onderzoek der leerlingen. Achter dezen gang bevindt zich een monumentale trap van natuursteen met ijzer hekwerk, welke naar de verdieping voert waar weer een hoofdgang met rechts en links leslocalen zich bevinden. Links van de hoofdtrap bevindt zich de toegang naar het gymnastieklokaal. Alle vloeren in gangen en portalen zijn van graniet bewerkt, met holle hoeken; de verdiepingsvloer is geconstrueerd in gewapend beton, systeem-Herbst, en geleverd door de bekende Mij. Internationale Betonbouw te Breda. W.C.’s en urinoirs zijn van de nieuwste inrichtingen voorzien en de wanden, welke gemetseld zijn in Silezischen steen, vormen een geheel, ingericht volgens de hoogste eischen der hygiëne. De localen zijn gemeubileerd met de nieuwste soort banken en andere schoolmeubelen, alles uitgevoerd in  pitsch pine uit de bekende fabriek van schoolmeubelen der firma Kooijmans te Wijchen, welke zeer zeker een woord van lof voor de accurate inrichting toekomt.

Voor verwarming wordt toegepast een lage drukstroom verwarming, welke geleverd wordt door de bekende firma Lamers te Hees, welke op dit gebied haar sporen reeds verdiend heeft.

Het geheele bouwwerk doet door zijn eenvoud, daar nergens iets is aangebracht wat overdadig is, juist zeldzaam gunstig aan en levert het bewijs dat hier een bekwaam vakman aan het werk is, den lof aan architect van den Boogaard door den voorzitter gebracht is dan ook ten volle verdiend. Ook de aannemers firma Berntsen en Braam heeft hier knap werk geleverd. (De Gelderlander 12/5/1921)

(Andere) bronnen en verder lezen

https://www.noviomagus.nl/Gastredactie/Vos/StJansschool/StJansschool.htm

Herinneringen: https://www.noviomagus.nl/h1.php?p=Gastredactie/Vos/StJansschool/Reactiepagina.htm

Drie generaties Van den Boogaard, architecten van Nijmegen en omgeving

Architecten Van den Boogaard 3 Generaties met 4 architecten Van den Boogaard. De eerste is beeldhouwer/architect Antonius van den Boogaard.…

28 februari 202313 november 2025

De Bouw en Inwijding van de Groenestraatkerk in 1910

Op het moment dat de Groenestraatkerk in 1909-1910 gebouwd werd, lag het in vrijwel landelijk gebied. Hij was dan ook…

27 november 202527 november 2025

Geschiedenis van de Agnes Reiniera-school in Nijmegen

Uit dankbaarheid voor de geboorte van zijn tweeling schenkt Rutgers van Rozenbrug 1.000 gulden aan de vereniging voor het bouwen…

30 juli 2025