Houten bord Glashuis

Glashuis

Boven de ingang naar het Glashuis, tussen Lange Hezelstraat 58 en 60 is een houten bord te zijn. Deze is inmiddels weer wat vergaan en vaag zijn er nog letters op te vinden. Wat is er over dit bord te vinden?

Stalhouderij Poos

Het was Noviomagus dat mij met “Poos” op het spoor zette.

Op de foto F92095 RAN uit 1955 is duidelijk leesbaar “Stalhou”(derij) en daaronder “Joh.” te lezen. Opvallend daarbij is de bovenkant van het toegangsbord recht is en niet in de vorm van een dakje.

In 1959 heeft de vorm zoals wij ‘m vandaag de dag kennen, zoals op onderstaande foto te zien is.

Inzoomend op de foto uit 1975 is rechts nog duidelijk Poos of Roos te lezen (hoogstwaarschijnlijk de P van Poos, waarbij de P met een vlek lijkt op een R). In de genoemde pagina van Noviomagus wordt ook de herinnering aangehaald van een paardenkop die hier zou hebben gezeten: dat verklaart mogelijk het donkere gat in het midden.

Inzoomend: is op de onderste plank ook nog Stalhouderij te lezen? Betreft het mogelijk de plank die al in de foto van 1955 te zien is?

Poos, het oudste adres ter stede voor trouw- en rouwrijtuigen

In de adresboeken van 1951 en 1955 wordt J.P.G. (en Joh. P. G.), stal- en garagehouder, op van Heutszstraat 6 gevonden. In het adresboek van 1955 komt op Papengas 8b “Stalling J.G.P. Poos” voor. Het is onduidelijk of dit een schrijffout of een opvolger betreft.

Poos: Glashuis

Het lijkt aanlokkelijk om de relatie met de Gouden Leeuw te leggen, welke een stalhouderij was.

Eerst echter een ander spoor: Maria Petronella Poos is de vrouw van Hendrikus Adrianus Hendriks. Hij is in het Bevolkingsregister 1880 “Winkelier” in Hezelstraat D32; welke op een later tijdstip doorgehaald en vervangen is door “Kantoorbediende”. En het adres is dan Hezelstraat 56. Oftewel, indien er geen sprake is van hernummeringen, het pand dat van de Lange Hezelstraat dat vrijwel op de hoek ligt van het Glashuis (tegenwoordig winkel Het Theezakje).

Daarnaast is er in het Bevolkingsregister van 1880 sprake van Geertruida Poos (Nijmegen, 31/5/1853, de echtgenote van slager Hendrikus Antonius Tijssen (Nijmegen, 29/6/1852). Aanvankelijk staat hier Hezelstraat No. 70, welke later gewijzigd is naar 888 -evenals de geboortedata.

Gouden Leeuw

Zoals gezegd lijkt het aanlokkelijk om een relatie te leggen met de Gouden Leeuw. In 1891 koopt J.W. Jansen, eigenaar van het bedrijf van P.J. Poos aan de Molenstraat.

In ieder geval is er in 1824 al sprake van een Herberg de Gouden Leeuw op de hoek van de Hezelstraat en het Glashuis. Deze komt in maart 1824 te huur te staan, met J. Jansen als huidige bewoner.

Het pand lijkt bij de familie Jansen te blijven: in PGNC 5/9/1855 komt weduwe Jansen voor op dit adres en bijvoorbeeld op PGNC 2/3/1873 Logementshouder J.W. Jansen. Op de foto hierboven is rechts de Gouden Leeuw te zien; er is geen sprake van toegangsbord bij het Glashuis.

Poos verkoopt in 1891 zijn bedrijf aan de de Molenstraat, waarbij J.W. Jansen de nieuwe eigenaar wordt.

Brand

In juli 1893 is er een grote brand door een uitslaande brand bij “lampenfabrikant Levi, wonende op het Glashuis alhier”. Daarbij vatte ook de daarnaast gelegen bergplaats voor rijtuigen van stalhouder J.W. Jansen vlam en brandde geheel af. Wel was “alles” tegen brandschade verzekerd. (De Gelderlander 18/7/1893). Het is mij niet bekend of dit de enige bergplaats was en of deze is herbouwd.

In 1910 is G. Jansen eigenaar van het Hotel de Gouden Leeuw op de Lange Hezelstraat 60, met daarbij een stalhouderij en daarnaast de stalhouderij op Molenstraat 122 (Bron: briefhoofd).

Wat op dit moment nog niet gevonden is (en niet volledig onderzocht) is of en wanneer er een pand naar Poos overgaat. Vooralsnog was de belangrijkste vraag of het houten bord “thuis” te brengen is.

Daarbij lijkt de weg van Poos een logische te zijn. Hij lijkt echter geen relatie met de Gouden Leeuw te hebben, behalve het feit dat de eigenaar van de Gouden Leeuw zijn bedrijf aan de Molenstraat heeft gekocht. (En mogelijk speelt de Lange Hezelstraat 60 een rol).

Relatie met stalhouderij(?)

Via adresboeken lijkt het spoor van Poos te volgen, via:

• P.J. Poos
• zijn weduwe
• J.P.G. Poos

Wel moet worden aangetekend dat de bron van de gegevens gevonden Adresboeken zijn, waarbij er wordt uitgegaan van opvolgende relaties; personen die op hetzelfde adres voorkomen.

P.J. Poos

In PGNC 30/5/1879 staat een advertentie dat P.J. Poos, stalhouder, verhuisd is van de Brouwerstraat naar de Houtstraat Wijk B. 314. In 1878-1881 komt een “Tapper en huurkoetsier” P.J. Poos voor op Houtstraat B 314; in 1887 een “Stalhouder” op Molenstraat 27.

Zoals hierboven staat beschreven, verkoopt hij zijn bedrijf op de Molenstraat in 1891.

In 1893 komt een P.J. Poos voor op Marienburg 2 als “tapper”, in 1895 op “Burghardt vd Berghstraat” 77 en In 1896 komt er een P.J. Poos voor op van Goorstraat 27 als “koetsier”.

Houtstraat 42

Opvallend is dat er in ieder geval in 1902 een Poos op Houtstraat 42 wordt gevonden, met een filiaal op van Goorstraat 27. Betekent dit dat hij alleen het bedrijf aan de Molenstraat heeft verkocht en dat hij de Houtstraat 42 heeft aangehouden; zijn het wellicht 2 verschillende personen?

In 1902, 1903 1905, 1907, 1908, 1909, 1910 komt P.J. Poos voor op Houtstraat 42 en v. Goorstraat 27.

Weduwe P.J. Poos

In 1912, 1913-1914, 1914, 1915 en 1916 komt Wed. P.J. Poos, geb. P.A. Vierboom, stalhouder voor op Prins Hendrikstraat 42. (In 1940 woont zij op Molenstraat 121); daarbij lijkt het waarschijnlijk dat het bedrijf de stalhouderij “Firma P.J. Poos, Waldeck Pyrmontsingel 42” betreft (eveneens in deze adresboeken).

Daarnaast wordt op Glashuis 4 in het adresboek 1914 L. Poos, koetsier, gevonden.

In 1920 komt de stalhouderij Firma P.J. Poos voor op Prins Hendrikstraat 42. In de tot nu toe gevonden adresboek komt in 1932, 1934, 1936 en 1938 “Poos Wed. J., geb. E.W. Aengenent, café-restaurant “Royal” op Prins Hendrikstraat 42, stalhouderij Waldeck Pyrmontsingel 4″ voor.

In 1940 woont Wed. J. Poos, geboren Aengenent al op van Heutzstraat 6. Volgens het Adresboek 1959 woont mw J.C. Poos daar nog steeds.

J.P.G. Poos

J.P.G. Poos, stal- en garagehouder komt in ieder geval in 1934 op Prins Hendrikstraat 38 en daarna in de Adressboeken 1936, 1938 en 1940 op nummer 26. (In 1932 komt hij nog niet voor). Uit het straatnamenregister van Rob Essers wordt duidelijk dat het een hernummering betreft en dat Prins Hendrikstraat 26 in september 1944 tijdens oorlogshandelingen is verwoest.

Zoals hierboven te lezen, komt J.P.G. Poos vervolgens voor op de Heutszstraat 6.

In ieder geval komt J. Poos, Prins Hendrikstraat 20 nog in het Adresboek van 1966 voor.

Sengers

Op en foto uit 1985 is te zien dat hier nog steeds Sengers staat: F62310 en daarbij is tevens de lichtblauwe kleur te zien. Het is mij onbekend om welke Sengers dit gaat: de Modezaak op de Lange Hezelstraat of de bandenzaak gaat.

In het artikel van Noviomagus (waarschijnlijk uit de jaren 0) is het bord verweerd, maar heeft nog steeds een blauwe kleur. Nu is het al jaren wit geschilderd.