1910? 1913 (opening), Mariënburg 67 Centrum
Het witte pand aan de Mariënburg vooral bekend als spaarbank. Oorspronkelijk is het gebouwd als bijbank van de Nederlandsche bank. Architect Salm ontwierp het gebouw in de Um-1800 stijl.IN 1953 vond een verbouwing plaats door A. van der Kloot.
De bank
Het witte pand aan de Mariënburg is gebouwd als gebouw van de Nederlandsche bank.
Bankwet 1863, maar nog niet in Nijmegen
Bij de Bankwet van 1863 had de Nederlandsche Bank opdracht gekregen om in het hele land agentschappen te openen. In Rotterdam moest een bijbank komen en in elke provincie moest minimaal 1 agentschap geopend worden. Op 18 mei 1864 werden de bijbank en de 12 agentschappen geopend. Echter: Nijmegen hoorde hier nog niet bij.
Bouw Bank
Vanaf 1865 had de Nederlandsche Bank echter wel een correspondent: A. Noorduyn & Zonen, gevestigd op Korte Brouwerstraat 9. In 1872 verhuisde de firma naar de Oude Haven 88. De Nederlandsche Bank kocht zelf een pand op de Stikke Hezelstraat-Augustijnenstraat in 1872. Eind 19e eeuw was het pand te klein geworden en daarom besloot de Nederlandsche Bank een nieuw gebouw te bouwen. Zij liet deze bouwen op de Mariënburg, welk gebied zich ontwikkelde tot financieel centrum van Nijmegen. De bouw vond plaats op een voormalig kazerneterrein.
Architect Salm
Het gebouw was een ontwerp van de beroemde architect Abraham Salm ((1857-1915). uit Amsterdam. De meeste van zijn ontwerpen zijn voor utiliteitsbouw. Hij was huisarchitect van de Nederlandsche Bank. Dit gebouw is het laatste gerealiseerde werk van Salm. Het beeldhouwwerk is gemaakt door G. van Eembergen.
De historiserende Um-1800 stijl
Behalve de witte muren, vallen allereerst de klokgevels op.
De Gemeentelijke Monumentenlijst: “voorgevel een typisch voorbeeld van historiserende architectuur uit de vroege 20ste eeuw, die teruggrijpt op klassieke motieven en tegelijk ook op late Duitse barok, en daarom wel um 1800-stijl genoemd. De luchtig overkomende gevel is in zijn geheel bijzonder en heeft nog vele markante elementen in opbouw en stucco decoraties. Het interieur kent nog slechts enkele originele, of anderszins bijzondere, elementen, zoals de kluizen in de kelder en de betimmerde achterkamer in de tweede bouwlaag. Met de typische gevel vormt het pand een zeldzaam voorbeeld in Nijmegen van een bedrijfsgebouw in deze historiserende stijl uit de vroege 20ste eeuw en heeft daarmee aanzienlijke architectuurhistorische waarde.”
Op de begane grond zijn de koppen van Mercurius, de Romeinse god van de handel, te zien. Boven de ingang zijn aan beide kanten de wapens van Nijmegen en Gelderland aangebracht.
Modern voor die tijd, was dat de bank gebouwd was in een constructie van gewapend beton. Hierbij waren ook de muren, vloeren en dakconstructie van beton. Dit, om de brandveiligheid te vergroten. Het gebruik van beton op het dak maakte tevens de constructie van het gekromde zadeldak mogelijk.
Vervolg
Het gebouw heeft de Tweede Wereldoorlog overleefd, ondanks een ontploffing die voor het pand plaatsvond. Dit kwam door de toen moderne betonconstructie, die juist vanwege de brandveiligheid was gebruikt. Wel was het gebouw van binnen geheel uitgebrand. In 1945 vond er een provisorische verbouwing plaats.
Gelderse Spaarbank Nijmegen
Een andere bank wilde het gebouw graag kopen: zij had niet zo veel ruimte nodig als de Nederlandsche Bank en bovendien kon zij gebruik maken van de kluizen, die intact waren gebleven. Daarop besloot de Directie van de Nederlandsche Bank tot verkoop en in Njimegen een nieuw, ruimer gebouw te laten bouwen. (De Gelderlander 6/5/1954) Vanaf 1954 vestigde de Gelderse Spaarbank Nijmegen zich in het pand.
Verbouwing 1953 A. van der Kloot
De verbouwing werd uitgevoerd door A. van der Kloot, waaronder een nieuw dak en torentje. Hierbij werd het Rijkswapen in de top vervangen door een bij- en honingraatmotief (symbool van de spaarbank). Bovendien kwamen er stalen vensters. De gekromde vensters op de begane grond zijn een reconstructie van 1910.
Naamsveranderingen
Daarna veranderde de bank van naam door een aantal fusies: allereerst die met de Nutsspaarbank Nijmegen tot de Bondspaarbank. Deze ging weer op in de Gelders-Utrechtse Bank in 1973 (of 1970)?. In 1987 fuseerden verschillende spaarbanken in de Samenwerkende Nederlandse Spaarbanken (SNS), tegenwoordig De Volksbank.
De bank werd gesloten in 1999. Vanaf dat moment was het jarenlang in gebruik als kantoor.
Bronnen en verder lezen
De Nederlandsche Bank, Noviomagus
Bijbank van de Nederlandsche Bank, Wikipedia
De Nederlandsche Bank, Wikipedia
Bijbank Nederlandse Bank Nijmegen, Resnova
Wonen in Nijmegen 
Een gedachte over “Bijbank Nederlandsche Bank”