1943, Huidige locatie: Korte Nieuwstraat 6 (stadhuis)
Stadswapen
Albert Meertens maakte voor de nieuwe vleugel van het Stadhuis rond 1941/1943 2 werken: Een stadswapen en een kinderkopje. Het kinderkopje was, symbolisch, geplaatst boven de ingang van het Bevolkingsregister.
In 1941 besteedt de Gelderlander uitgebreid aandacht aan deze ontwerpen. (Merk echter op dat de uibreiding -en het artikel- gemaakt zijn ten tijde van de Duitse bezetting).
Het stadswapen
“Beeldhouwwerk van Albert Meertens
Voor de gevels van het Nijmeegsch stadhuis
De gevels van het herbouwd Stadhuis te Nijmegen zullen behalve ander sierwerk twee sculpturale stukken bevatten van den beeldhouwer Albert Meertens uit Berg en Dal, waarvan wij hierbij de afbeeldingen geven.
De groote steen, die het wapen van Nijmegen vertoont, zal worden gemetseld in een zijgevel aan de Lange Nieuwstraat. De schildhouders, beide leeuwen, herinneren aan den Assyrischen stijl, de beide adelaars van het stadswapen, in het schild, zijn in sobere lijnen aangegeven, daarbinnen bevindt zich het schild met den nationalen leeuw. Boven zien wij de keizerskroon en rijksappel met kruis. Onder de latijnschen naam voor Nijmegen “Noviomagum”.
Zooals men ziet hebben we hier met forsch en kundig gemaakt reliefwerk te doen, dat met vaste hand uit de harde steen is gehouwen. De vormen van het wapen zijn kernachtig en pittig uit het materiaal tevoorschijn gebracht en de vereischte motieven werden onderling harmonisch in de langwerpige rechthoekige ruimte verwerkt. Tot in de details is alle aandacht aan het werk gegeven. Men lette bijvoorbeeld op de tongetjes der schild-torsende leeuwen. Ook de adelaars zijn als symbolische figuren, uitstekend geslaagd, waarbij men begrijpen zal, dat het hier niet te doen was om een dierstudie in steen, maar om de forsche structuur van een sprekend stadswapen.”
Bij de ingang van het Stadhuis is het oude stadswapen van 1816- 1953 te zien. Het meest opvallende is de leeuw op het schild: deze heeft een enkele staart in plaats van een dubbele staart. De leeuw symboliseert het feit dat Willem II, graaf van Holland en Rooms-Koning Nijmegen in 1247 heeft verpand aan de graaf van Gelre. Aangezien dit pand nooit is ingelost, bleef Nijmegen dus een Gelderse stad.
Het wapen van Gelderland is een dubbelstaartige leeuw. Deze enkele staart zijn op Nijmegen nog op meerdere plekken te zien, bijvoorbeeld bij de leeuw van Maris bij de Lindenbergtrappen. De putdeksels van Nijmegen tonen wel een dubbelstaartige leeuw.
De schildhouders zijn de leeuwen van het wapen van Gelderland, namelijk de Gelderse en Gulikse leeuw. Feitelijk zou de Gelderse leeuw hier ook dubbelstaartig moeten zijn, maar dit gebruik is in de loop der tijd verwaterd.
Zie voor een verdere beschrijving https://www.heraldry-wiki.com/wiki/Nijmegen
Het Kinderkopje
Het kinderkopje bij de achteringang van het stadhuis is in 1943 gemaakt door Albert Meertens. Het was geplaatst boven de toegangstrap naar de achteringang van de Secretarie-vleugel (uit 1939/1940) van het Stadhuis, bij de Gruitberg.
“Het ander beeldwerk, een kinderkopje, komt, zeer juist, boven de poort van het bureau Burgelijke Stand, waar huwelijken en geboorten worden aangegeven. Het kopje duidt op het wordende leven.
In dit stukje beeldhouwwerk zal men de ruste en de harmonie terug vinden, welke kenmerkend zijn voor Meertens’ beeldhouwers-visie. Een aantrekkelijke onbevangenheid spreekt uit het weergegeven gezichtje. De oogen rusten vast in het verschiet; neus en mond zijn in de klassieke verhoudingen aangebracht, en het gelaat heeft verder de goed doorwerkte rondingen van een jeugdig kopje, die harmonisch verloopen in de hals, langs het oor, en langs de haren. Naast gratie ligt groeiende kracht in het steenen gezichtje uitgedrukt. Ook dit is een mooi stuk beeldhouwwerk, dat er in de komende eeuwen moge spreken van het bloeiend kunstleven onzer dagen.
Het beeldwerk van Meertens vormt o.a. naast de leeuwen van Maris, een waardig onderdeel van het mooie steenwerk, dat het nieuwe deel van het stadhuis zal sieren.” (De Gelderlander 19/7/1941, met 2 foto’s van de ontwerpen)”
Het Secretarie-gedeelte van het Stadhuis is in 1978 gesloopt.
Foto’s van de oude situatie zijn te zien op 2 foto’s uit 1978:
Wonen in Nijmegen 