De Grote Kat

1820 (op oudere ondergrond), Ooijse Bandijk 10-12 Ooij

Boerderij de Grote Kat is volgens haar muurankers gebouwd in 1820. Daarvoor stond op deze plaats een andere boerderij, die gedeeltelijk weggeslagen is bij de ijsgang in dat jaar. Aanvankelijk maakte de Grote Kat en de (ook nu nog) naastgelegen boerderij onderdeel uit van 1 complex, waarbij de naastgelegen boerderij aanvankelijk een schuur was. De naam “De Grote Kat” werd gebruikt om onderscheid te maken met de oudere boerderij “De Kat” (nu Ooijse Bandijk 18).

Van der Wedden

In 1832 was de Grote Kat eigendom van Gerrit Hendrik van der Wedden, een grootgrondbezitter uit Nijmegen. In 1873 zou hij zijn steenfabriek de Brienenswaard vestigen, bij de meeste mensen bekend onder de naam de Vlietberg. Daarnaast liet hij de (aanvankelijk) 10 arbeiderswoningen bouwen, waaraan dit gebied de naam Tien Geboden te danken heeft.

Familie Kroes

De leiding van de boerderij werd echter uitgevoerd door Paulus Kroes. Voor 1868 was het gehele bedrijf in handen van de familie Kroes, die tot in de jaren negentig van de twintigste eeuw haar boerenbedrijf uitoefende. In 1868 werd de schuur (nu Ooyse Bandijk 14) verbouwd tot zelfstandige boerderij. Tevens heeft de Grote Kat in de 19e eeuw als herberg gediend.

De genealogie van de familie Kroes is te vinden op: https://groups.io/g/Duffeltgenealogie/topic/vragen_over_de_familie_kroes/61641639

De Grote Kat is in 1920 gesplitst in 2 boerderijen.

1995 Hoogwater

Een mooie foto van de Grote Kat bij het hoogwater van 1995 is te zien op F5160 RAN: “Door het extreme hoge water werden de bewoners van de Ooijpolder verplicht te evacueren en patrouilleerde de politie om plundering te voorkomen.”

Gemeentelijk monument

De boerderij is een gemeentelijk monument. De gemeente Berg en Dal geeft de volgende omschrijving: “Aan de dijk gelegen pand met een twee bouwlagen tellend onderkelderd en wit gepleisterd voorhuis onder een rietgedekt schilddak. Symmetrisch ingedeelde voorgevel. Het één bouwlaag tellende bedrijfsgedeelte heeft een hoog opgaand rietgedekt wolfdak met in de zijgevels een onderrand van pannen. Aan de dijkzijde bevindt zich een inspringende afgesloten poort.
Vroegere functies: boerderij en herberg”

Een grote omschrijving van deze boerderij is naast het boek Monument & Landschap te vinden op: https://www.dbnl.org/tekst/schu211rijk01_01/schu211rijk01_01_0013.php

(Overige) Bronnen en verder lezen

Monument & Landschap in de gemeente Ubbergen, Marc Wingens