Aan de Sionshof hangt een monument van Charles Hammes om de luchtlanding van de para’s van de 82ste Airborne Division (All American) te herdenken. Tijdens Market Garden was het Sionshof een belangrijk punt voor de Geallieerden: als verbindingspunt tussen het geallieerde leger en de binnenlandse strijdkrachten en het verzet. En als de plaats van waar de 82nd Airborne Division samen met de Guards Division was vertrokken. Een belangrijke rol speelde kapitein Bestebreurtje, die het reliëf in 1954 onthulde.
Sionshof tijdens Market Garden
Nadat de Amerikaanse para’s van de 82nd op 17 september geland waren, was het hen niet gelukt om de Waalbrug in te nemen. Daarop moest gewacht worden op vuurkracht, de komst van de pantservoertuigen en tanks van de Britse Guards Division, de voorhoede van het XXX legerkorps.
Knooppunt Airborne en verzet
Inmiddels werd het Sionshof een belangrijk knooppunt tussen het Amerikaanse hoofdkwartier ergens in de bossen van Groesbeek, in de buurt van de Wolfsberg, en het Nederlands verzet (De Gelderlander 17/9/1954 en 4en5mei). Het Sionshof was het punt waar inlichtingen werden verzameld. Ook was dit een punt waar Nederlanders zich konden aanmelden om te dienen als gids of om mee te gaan vechten. Vanaf hier uit vertrokken ook kleine groepjes Nederlanders om de stad in trekken als gids of om daadwerkelijk mee te gaan vechten.
Ontmoeting Airborne Division en Guards Division
Daarnaast vertrekt vanaf hier de 19 september 1944 de 82nd Airborne Division samen met de Guards Division, om op te trekken naar de Waalbrug. De afloop is welbekend: na een felle strijd, onder andere waarbij de Amerikanen met bootjes de Waalbrug overstaken, lukte het om de Waalbrug (en Spoorbrug) in handen te krijgen. Het was echter te laat om de Rijnbrug van Arnhem te bereiken.
Tevens werd Sionshof het centrum voor de internationale pers.
Abonneren
Voer je e-mailadres hieronder in om updates te ontvangen.
Verbindingsofficier Bestebreurtje
Arie Dirk Bestebreurtje (Rotterdam, 12 april 1916 – Charlottesville (Verenigde Staten), 20 januari 1983) was tijdens de oorlog via Portugal naar de Verenigde Staten gevlucht.
Van daar uit ging hij naar Engeland, waar hij zich aanmeldde voor eenheden die -kort gezegd- geheime operaties uitvoerden. Hij en 2 Amerikanen werden voor Market Garden bij het 82nd gevoegd. Wikipedia: “Bestebreurtje kende de omgeving goed, want in zijn jeugd had hij hier fietsvakanties doorgebracht. Ook had hij deelgenomen aan de Nijmeegse Vierdaagse”.
Tijdens Market Garden was Bestebreurtje verbindingsofficier tussen de geallieerde soldaten, de binnenlandse strijdkrachten en het verzet. Op dat moment in de rang van kapitein en stond hij beter bekend als “Captain Harry” (de Amerikanen en Canadezen konden “Bestebreurtje” niet uitspreken, probeer het eens zelf op z’n Engels).
Op 17 september gaat hij ’s nachts met een groep op verkenning, onder andere met Jan Reinders, de 19-jarige kok van Sionshof. Ter hoogte van café Groenewoud worden ze beschoten door Duitsers: Reinders is op slag dood, de overigen kunnen, weliswaar gewond, ontsnappen. Tijdens Market Garden maakte hij meerdere verkenningstochten, waarbij hij op een aantal plekken gewond raakt.
Bestebreurtje wordt later nogmaals gedropt in Drenthe, waar hij gewond raakt. Hij werd Amerikaans staatsburger en na zijn eervol ontslag dominee. Hij ontving o.a. de Militaire Willems Orde (Bijdschrift GN12946 RAN)
Tijdens zijn speech noemt hij dat hij acht kogels in zijn lichaam had gekregen, waarvan er in 1954 nog steeds 1 in zijn hand zat.
Het Monument
Het reliëf was een initiatief van de Gemeente Nijmegen. Zij vond het belangrijk, dat het Sionshof, dat zo’n belangrijke rol bij de bevrijding had gespeeld, bij de herdenking werd betrokken. 10 jaar na Market Garden vond de onthulling van dit kunstwerk plaats.
De Gelderlander schrijft over het reliëf onder andere: “In forse ongedetailleerde en scherp gelijnde vlakken met lichte oppervlaktekening van uniform heeft hij zijn gestalte laten spreken door volume en schaduwwerking. De markant gebeitelde kop schalt de vrijheidskreet over stad en omgeving. Beschermend omvaamt de gebogen linkerarm de stad aan de Waal en haar toegangspoort de brug, gesuggereerd door een eenvoudige detailtekening van toren, enkele huizen en brugboog, los gegroepeerd. De gestrekte arm gebaart uit de wijde ruimte de vrijheid naar de stad; de vrijheid gebracht door de luchtlandingstroepen.” Die troepen geeft Hammes vorm door gestyleerde parachutes te plaatsen voor de witte achtergrond van de muur. (De Gelderlander 18/9/1954)
Zoals de tekst op de plaquette aangeeft, heeft majoor Bestebreurtje (buiten dienst) het reliëf onthuld. De volledige tekst luidt: “reliëf uitgevoerd door ch. hammes,
uitbeeldend een parachutist der all americans divisie, Nijmegen en de belangrijke waalbrug veroverend.
Aangeboden door het gemeentebestuur van Nijmegen aan Hotel Sionshof
hoofdkwartier bij de bevrijding der stad op 17 sept. 1944 onthuld 17 sept. 1954 door maj. bestebreurtje, verbindingsofficier tussen geallieerde- en binnenlandse
strijdkrachten’
(Een foto van Bestebreurtje tijdens zijn speech is te zien op GN8139 RAN en van de onthulling op GN8141)
Een ander herdenkingstekens is de luistersteen. Ook is bij de 80-jarige herdenking in september 2024 is een houten paratrooperbeeld onthuld (Omroep Gelderland).
(Overige) Bronnen en verder lezen
https://www.spannendegeschiedenis.nl/locatie/heilig-landstichting-sionshof/
https://www.liberationroute.com/nl/pois/495/hotel-sionshof
https://nl.wikipedia.org/wiki/Hotel_Sionshof
https://nl.wikipedia.org/wiki/Operatie_Market_Garden
https://nl.wikipedia.org/wiki/Slag_om_Nijmegen
Wonen in Nijmegen 