August Falise maakte het standbeeld van Thomas van Aquino, een geschenk van de Dominicaanse orde: De viering dat het 600 jaar geleden was dat Aquino heilig werd verklaard viel vanwege de opening van de universiteit. Het heeft verschillende locaties gekend: aanvankelijk aan het Keizer Karelplein, daarna de Wilhelminasingel en tegenwoordig de Comeniuslaan.
Het standbeeld van Thomas van Aquino is gemaakt door August Falise. Het was een geschenk van de Dominicaanse orde aan de universiteit bij de opening van de universiteit in 1923; het beeld was op dat moment nog niet gereed. Vanaf 1 juni 1926 stond het beeld voor het hoofdgebouw van de R.K. Universiteit aan het Keizer Karelplein.
1946: Bij de onthulling bij het beeld van Thomas van Aquino
“Dies Natalis der R.K. Universiteit.
Overdracht Standbeeld van St. Thomas.
Nadat in de St. Augustinuskerk de tweede Dies Natalis van de R.K. Universiteit kerkelijk was herdacht, heeft voor het Universiteitsgebouw de overdracht aan de St. Radboudstichting plaats gehad van een standbeeld van St. Thomas van Aquino, dat haar is geschonken door de Nederlandsche provincie der Dominicanen. De schenkers wenschten met de oprichting van het standbeeld de herinnering te bewaren aan het zesde eeuwfeest van de Heiligverklaring van Thomas, welke samenviel met de stichting van de R.K. Universiteit.
Bij de plechtigheid waren o.m. aanwezig het bestuur der St. Radboudstichting, de Vicaris-Provincialis der Dominicanen, Pater Jurrius en de prior van het St. Dominicuscollege Pater Kolkman, de deken van Nijmegen, Mgr. van Son, het Curatorium en de Senaat van de R.K. Universiteit, vele hoogleeraren, de Senaat van het R.K. Studentencorps en de vervaardiger van het monument, de beeldhouwer Aug. Falise uit Wageningen.
In verband met het slechte weer werden de redevoeringen gehouden in de vestibule van het Universiteitsgebouw, met gezicht op het nog niet onthulde monument.
De Vicaris-Provincialis Pater Jurrius, schetste in het kort de voorgeschiedenis van de oprichting van het standbeeld. Hij wees op het gezaghebbend woord van vele opeenvolgende Pausen, die de studie van St. Thomas als grondslag der ware wetenschap hebben aanbevolen. Paus Leo XIII verklaarde hem tot patroon van alle katholieke scholen. Hij wordt beschouwd als doctor communis, wiens leer de Kerk tot de hare heeft gemaakt.
Spreker wees er verder op, dat het nimmer de beteekenis eener R.K. hoogeschool zal kunnen zijn hare leerlingen enkel technisch te vormen. Haar streven is de synthese der wetenschap, welke alleen wordt verkregen door een volledige Roomsche cultuur. Daarom is St. Thomas de natuurlijke beschermer en patroon van het katholieke hooger onderwijs; daarom hield het samenvallen van het St. Thomas-jubileum met de stichting der Roomsch-Katholieke Universiteit zulk een gelukkig voorteeken in en wilde de Nederl. Provincie der Dominicanen die gelukkige coïncidentie herdenken door de schenking aan de St. Radboudstichting van dit standbeeld. Het is, aldus besloot spr. bestemd eenmaal te prijken voor het grooter en waardiger Universiteitsgebouw, dat naar wij hopen binnen afzienbaren tijd deze stad zal sieren. Daarom was het voor spr. een groote eer thans het beeld aan het curatorium der R.-K. Universiteit te mogen overdragen.
Namens het college van Curatoren, zeide de heer mr. Dr. J. Lubbers, dat het voor de R.K. Universiteit stellig een oorzaak van groote vreugde is, dat dit standbeeld is opgericht van den Heilige, die een haast bovenmenschelijk intellectueel en tegelijkertijd zoo diep en innig geloovige is geweest. Als vertegenwoordiger van het Curatorium dankte spr. hartelijk voor deze schenking en sprak hij de bede uit, dat de geest van den H. Thomas beschermend blijve zweven boven onze Universitas Carolina.
Daarna werd het standbeeld -dat is uitgevoerd in brons op een granieten voetstuk- onthuld en door de aanwezigen bezichtigd. Het stelt den H. Thomas in zittende houding voor, een vertoog houdend met de linkerhand rustend op een terzijde gelegen boek en het bovenlichaam, waarop de denkerskop, voorovergebogen. De heer Falise mocht na afloop van de plechtigheid vele gelukwenschen in ontvangst nemen met zijn welgeslaagden arbeid.” ( PGNC 31/5/1926)
Vervolg: locaties Wilhelminasingel en Comeniuslaan
Bij de gevechten rondom Market Garden werd het hoofdgebouw verwoest (het beeld bleef ongeschonden). Daarom werd gekozen voor een nieuwe locatie: in 1946 werd het beeld aan de Wilhelminasingel geplaatst, bij de aula van de universiteit.
Vanaf 1988 staat het bij de aula aan de Comeniuslaan.
Een mooie film van bijna 5 minuten is te vinden op:
https://www.ru.nl/services/recharge/overzicht/erfgoed-op-de-campus-thomas-van-aquino (tevens bron).
August Falise
Augustinus Franciscus Henri Falise (Wageningen, 26 januari 1875 – aldaar, 7 januari 1936) was een Nederlands beeldhouwer en medailleur. Hij volgde zijn opleiding aan de Academie voor Beeldende Kunsten te Amsterdam. Daarnaast kreeg hij les van prof. Albermann in Keulen in marmerhakken.
Als zelfstandig kunstenaar had Falise aanvankelijk medaillons en penningen gemaakt. Zijn eerste beeld, de Jonge Slaaf, uit 1901 is in het bezit van museum het Valkhof. Later maakte hij monumenten en standbeelden in opdracht. Hij was bevriend met Titus Brandsma, die hem meerdere opdrachten bezorgde.
Naast beeldhouwer was Falise leraar: in tekenen aan de Rijks H.B.S. in Wageningen en was hij leraar aan de Nijverheidsschool in Nijmegen. Bij zijn overlijden was hij leraar boetseren en anatomie aan de Middelbare Technische School van ’s-Hertogenbosch.
Naast het beeld van Aquino worden de volgende beelden bij zijn overlijden als “belangrijke werken” genoemd:
- Beeld van Prins Hendrik
- Jeronimus Bosch, ’s-Hertogenbosch
- Kardinaal van Rossum, ’s-Hertogenbosch
- Mgr. Schaepman, Ootmarsum
- “De Zaaier”, Landbouwhogeschool Wageningen
- Mgr. Dr. Ariëns, Enschede
- Pastoor Verburgh, Monster
- Monument voor Meindert van der Thijnen, Coevorden
- Maria-monument, Monster
- Buste van Prof. Snellen, Utrecht
(Overige) Bronnen en verder lezen
De beeldhouwer August Falise overleden, De Gelderlander 8/1/1936
https://www.noviomagus.nl/Vrij/Aquino/AquinoCat.html
Geschiedenis van de Aula aan de Wilhelminasingel
De Aula van de Universiteit aan de Wilhelminasingel is ontworpen door de architect Van Ooijen in 1931. Bij oplevering is de kritiek niet mals: “Ramp van Nijmegen”, “Pisbak”
Wonen in Nijmegen 